Javvai Musings Series(4)

            Javvai Musings.       

     మనం మనం బరంపురం.

      SERIES(4)

    

  Photo Courtesy: Google Images

రాజప్ప, నేను అంటే తాత గారి ఇంట్లో అందరికీ ప్రత్యేకమైన అభిమానం, ప్రేమ.

పార్వతి పిన్ని , సీత పిన్నికి ఇద్దరికీ అయితే మా మీద ఇంకొంచం  ఎక్కువ. మమ్మల్ని తల్లిలా చూసుకున్నారు వాళ్లిద్దరూ. ఎక్కడ వంటిమామిడి అగ్రహారం ? ఎక్కడ బరంపురం. ?

మేము స్కూళ్ళకి వేసవి సెలవులు ఇవ్వగానే మా అమ్మా నాన్నల వద్దకు వంటిమామిడి అగ్రహారం వెళ్ళేవాళ్ళం. మా నాన్న నన్నూ, రాజప్పని తుని తీసుకొని వెళ్లి మాకు ఏడాదికి సరిపడా కొత్త బట్టలు దాసరి వారి బట్టల షాపులో  కొని , వేసవి సెలవులు ముగియగానే స్కూళ్ళు తెరిచే సమయానికి బరంపురం తిరిగి పంపించేవాడు.

వేసవి సెలవుల్లో మా ఊర్లో ఏటిపార దొరువులూ ,పొలం గట్ల వెంబడి,  మా తోటి వయసు పిల్లలతో సరదాగా గడిపేవాళ్ళం.

నాన్న రోజూ మా గురించి పొలం నుంచి కావిళ్ళతో తాటి ముంజులు తెప్పించేవాడు. ఏటికాల్వ పొలం లోని సపోటా తోట నుండి వందల కొద్దీ పాల సపోటా పండ్లు వచ్చేవి. అప్పుడప్పుడు నాన్న సాయంకాలం మమ్మల్ని పొలం తీసుకొని వెళ్లి  కొబ్బరి బొండాలు , ప్రత్యేకంగా సన్నంగి కొబ్బరి చెట్టునించి దింపించి ఇప్పించేవాడు. చాలా తియ్యగా ఉండేవి సన్నంగి కొబ్బరి బొండాల నీళ్లు. ఒక బోండాం నీళ్లు తాగే సరికి కడుపు నిండిపోయేది. ఆ తర్వాత బోండాం మీగడ అతి కష్టం మీద తినేవాళ్ళం.

వేసవి కాలంలో మా జంగాల దిబ్బ పొలం లో వేసిన శనగ పంట దాదాపు కోతకి వచ్చేది. పచ్చి శనగ రొట్ట తాటాకు అంటించి సన్నని మంట మీద  కాల్చి” తినండి దివాణం “ అంటూ మాచే తినిపించేవాడు పాలేరు తలుపులు. మా ఊర్లో మాకు పాలిచ్చే పశువులు, దూడలు చాలానే ఉండేవి. మేము సెలవులకు వెళ్ళేసరికి కనీసం ఒక ఆవు అయినా ఈనడానికి సిద్ధంగా ఉండేది. అమ్మ జున్ను పాలతో జున్ను వండి మాచే తినిపించేది.

పల్లెటూరులో పెసరట్ల రుచి ప్రత్యేకం. చేలో పండిన పెసలు , మిరపకాయలు.ఇంకేం కావాలి పెసరట్లకి.నానబెట్టిన పెసలు రుబ్బురోలు లో రుబ్బి  బొగ్గుల కుంపటి రాజేసి పెనం కాల్చి అప్పటికప్పుడు వేసిన పెసరట్ల రుచే వేరు. దీనికి కొత్త ఆవకాయ అద్భుతమైన కాంబినేషన్. మా ఇంట్లో అమ్మ వారానికి  కనీసం ఒక రోజైనా రాత్రి భోజనం వేడి వేడి కమ్మని పెసరట్లు , కొత్త ఆవకాయ, మీగడ పెరుగు తో పెట్టేది. ఆ తర్వాత వాకిట్లో మంచాలేసుకొని ఆకాశం కింద నిద్ర పోయేవాళ్ళం .అదొక అనిర్వచనీయమైన అనుభూతి.

స్కూళ్ళు తెరిచే సరికి బరంపురం వచ్చి స్కూల్ హడావిడిలో పడిపోయేవాళ్ళం. రామ్మూర్తి దర్జీని పిలిపించి పార్వతి పిన్ని మా  నాన్న కొని పంపించిన బట్టలు మా కొలతలు తీయించి కుట్టించేది.

మమ్మల్ని స్కూలు కి బట్టలు తొడిగి రెడీ చేసి పంపించడం సీత పిన్ని వంతు. రాజప్పకి రెండు జడలు  వేసి జడల చివరన రిబ్బన్లు అందంగా పువ్వులా కట్టేది. నాకైతే దోసెడు కొబ్బరి నూని తలకి మొహం అంతా కారిపోయేటట్లు రాసి రెండు డవడలూ ఒక చేత్తో గట్టిగా నొక్కేసి ,దువ్వెన్నతో పాపిట తీసి క్రాపు దువ్వి స్కూలు కి పంపించేది. అలా నొక్కేసిన డవడలు సాధారణ స్థితికి రావడానికి కనీసం అయిదు నిమిషాలైనా పట్టేది.

చిన్న బజారు నుంచి పాకనాటి వారి ఇంటికి వెళ్లే దారిలో ,మెయిన్ రోడ్డు లో అర్బన్ బ్యాంక్ ఎదరగా ఉన్న  ఇంటిలో తాత సత్యం గారి కజిన్ సిరపాయి గారని ఉండేవారు. ఆయన పేరు బోడపాటి నరసింహం. వృత్తి రీత్యా డాక్టర్. ప్రైవేట్ ప్రాక్టీస్ చేసేవారు . మాతో పాటు కొంతకాలం ఉన్న తాత బాబాయి కి స్వయానా అన్నగారు. సిరపాయి గారి భార్య అలివేలమ్మ. మా అమ్మ వాళ్ళు  అందరూ వారిని సిరపాయి బాబాయి , అలివేలమ్మ పిన్ని అని పిలిచేవారు. మేము కూడా వారిని సిరపాయి బాబాయి , అలివేలం పిన్ని అనే పిలిచేవాళ్ళం. 

సిరపాయి బాబాయి వారు వుండే వీధిలోనే మొదట్లో పుచ్చా వారి ఇల్లు, కాస్త దూరంలో   హెచ్. ఎం. వి గ్రామఫోన్లు , రికార్డులు అమ్మే షాపు, ఆ పక్కన జగ్గుల మేష్టారు గారి ఇల్లు, వారి ఇంటికి ఎదుట తుని క్లాత్ షాపు.

అలివేలం పిన్ని  ఆ రోజుల్లోనే సోషల్  activist. గంభీరమైన స్వరం , మాట ధాటి , ఏ విషయంపైన అయినా అనర్గళంగా మాట్లాడే జ్ఞానం, విజ్ఞానం ఆమె స్వంతం. ఆంధ్ర భాషాభి వర్ధనీ సమాజంలో మహిళా శాఖ ముఖ్య సభ్యురాలు. కొంతకాలం సమాజం అధ్యక్షురాలిగా పనిచేసినట్లు నాకు లీలగా గుర్తు. ఆంధ్ర భాషాభి వర్ధనీ సమాజంలో మహిళా కార్యక్రమాలన్నీ అలివేలం పిన్ని ఆధ్వర్యంలో జరిగేవి.

ఒక ఏడాది రాజప్ప, గున్ను అక్కచే సమాజంలో ఓ స్కిట్ వేయించింది. ఒక నెల రోజుల ముందు నించీ దీనికి తర్ఫీదు, రిహార్సల్స్. ఈ రిహార్సల్స్ అలివేలం పిన్ని ఇంట్లో  సాయంత్రం నాలుగు గంటల వేళప్పుడు జరిగేవి. రాజప్ప , గున్ను అక్క ఆ వేళకి వెళ్లేవారు. వారికి బాడీ గార్డు కం మేల్ ఎస్కార్ట్ గా నన్ను కూడా పంపించేవారు తాత, అమ్మమ్మ. మేము వెళ్ళేసరికి వారి వంటింట్లో  నేతితో నోరూరించే ఫలహారాల తయారు వాసనల  ఘుమఘుమలు మమ్మల్ని ఉక్కిరిబిక్కిరి చేసేవి. మాకు స్వీటు హాట్ తినిపించిన తర్వాత రిహార్సల్స్ మొదలు పెట్టించేది ఆలివేలం పిన్ని.

రాజప్ప, గున్ను అక్కలది బ్రాహ్మణ పంతుళ్ళ వేషం. పంచెకట్టూ, మీస కట్టూ ఆహార్యం. వీళ్ళకి పంచె కట్టి , మీసాలు పెట్టి , మేకప్ చేసిన తర్వాత రిహార్సల్స్ మొదలయ్యేవి. రిహార్సల్స్ మధ్యలో వీళ్ళ పెట్టుడు మీసాలు సగం ఊడిపోయి వాలిపోయేవి. వాటికి మళ్లీ సర్ధుడు. ఇలా నెల రోజుల తర్వాత ఆంధ్ర భాషాభి వర్ధనీ సమాజంలో అశేష ప్రేక్షకుల ముందు ప్రదర్శన జరిగింది. రాజప్ప , గున్ను అక్కల స్కిట్ మెగా హిట్.

సత్యన్నారాయణ మూర్త కోవెల దాటి పెద్ద బజారుకి వెళ్లే దారిలో  ఉంది ఆంధ్ర భాషాభి వర్ధనీ సమాజం. 1909 వ సంవత్సరంలో స్థాపించబడిన ఈ సమాజం ఇప్పటికీ సేవలు అందిస్తూ ఉండటం హర్షణీయం. ఆ రోజుల్లో సమాజంలో గ్రంధాలయం, సమావేశ మందిరం , రీడింగ్ హాల్ ఉండేవి. రీడింగ్ హాల్ లో అన్ని తెలుగు , ఇంగ్లీష్  దిన వార మాస పత్రికలు చదువరుల కోసం ఉండేవి. నేను చదువుకొనే రోజుల్లో వారానికి కనీసం రెండు సార్లయినా సమాజానికి వెళ్లి దిన పత్రికలు వగైరా చదువుకొనేవాడిని. సభలు సమావేశాలు, ప్రముఖ వ్యక్తుల ప్రసంగాలు తరచూ జరుగుతూ ఉండేవి. మా రోజుల్లో ఆంధ్ర భాషాభి వర్ధినీ సమాజం బరంపురం పట్టణంలో ఒక ల్యాండ్ మార్క్. సాహిత్యాభిమానులను కలుసుకోవాలంటే సమాజానికి వెళితే చాలు.

ఆ తర్వాత కాలంలో ఆడిటోరియం నిర్మించడం జరిగింది. ఇందులో త్యాగరాజ గాన సభలు, సన్మాన సభలు , నాటకాలు ప్రదర్శించేవారు.

కర్ణాటక సంగీతంలో ప్రసిద్ధి గాంచిన ఎంతోమంది ప్రముఖ గాయకులు , విద్వాంసులు, కళాకారులు ఇక్కడ వారి కళల తో ప్రజల్ని ముగ్ధులను చేశారు.

ఇంటింటా గ్రంధాలయం అప్పట్లో ప్రారంభించిన ఘనత ఆంధ్ర భాషాభి వర్ధనీ సమాజం వారిదే. ఎర్ర పంతులు అని ఒకాయన  సమాజంలో గుమాస్తా గా పనిచేస్తూ ఉండేవారు. ఆయన సభ్యుల ఇంటింటికీ సైకిల్ మీద రెండు సంచుల్లో, పుస్తకాలు , నవలలు  తీసుకొని వెళ్లి ఇచ్చేవాడు. వారం రోజుల తర్వాత ఇచ్చిన పుస్తకాలు, నవలలు పుచ్చుకొని కొత్తవి ఇచ్చేవాడు.

ఇంతటి గత వైభవ చరిత్ర గల  ఆంధ్ర భాషాభి వర్ధనీ సమాజం నేడు ఉన్న స్థితి చూసి చలించిపోయాను. ఆ పూర్వ వైభవం, ప్రాభవం మరుగున పడి పోయి నట్లు మనసుకి అనిపించింది. మొన్న వెళ్ళినప్పుడు సమాజం తాళం వేసి ఉంది. ఆడిటోరియం బాగు చేసి , పుష్ బాక్ సీట్లు కొత్తగా అమర్చి, అధునాతన సౌండ్ సిస్టం ఏర్పాట్లు చేయటం జరుగుతూ ఉన్నదని అక్కడ తారస పడిన ఓ అభిమాని చెప్పారు. ఇది అంతా ఎం.పి. లాడ్స్ నిధులతో నిర్మాణం జరుగుతున్నదని ఆయన చెప్పిన తర్వాత ఆంధ్ర భాషాభి వర్ధినీ సమాజాన్ని బతికించి బట్ట కట్టే మహానుభావులు ఉన్నారని తెలిసి ఆనందించాను.

ఆంధ్ర భాషాభి వర్ధనీ సమాజం పక్కన ఓ మార్కెట్ ఉండేది . దానిని విక్టోరియా మార్కెట్ అనే వారు అప్పట్లో. ఎదరగా డైమండ్ చెరువు. మా కాలంలో ఈ చెరువు సాధారణ చెరువులా ఉండేది. ఇప్పుడు దీన్ని అభివృద్ధి చేసి విహార స్థలం గా ఆహ్లాదంగా తీర్చి దిద్దారు..



********************************************************************************

During visit to Berhampur in March 2018 I took photographs of Andhra Bhaashaabhi vardhanee samaajam and the Diamond Tank area.( Now a Park). These got deleted accidentally from my Photo Gallery. If any of the readers have the photographs of these land marks of Berhampur in their Gallery, Archives,  I humbly request them to send them to me .

********************************************************************************