Javvai Musings.
మనం మనం బరంపురం.
SERIES(3)
బారకాసు కూడలి వరకూ వచ్చాం..కదా... ఒకసారి మళ్లీ మేమున్న ఎర్రబాబు గారి ఇంటికి వెళ్ళి వచ్చేద్దాం. కొన్ని జ్ఞాపకాలు మంచు కురిసిన రాత్రి రాలిన పారిజాత పువ్వుల్లా అక్కడ నేల మీద ఉండిపోయాయి . నేల రాలిన ఆ పారిజాతాల్ని ఏరుకొని బారకాసుకి వద్దాం.
పూర్వం రోజుల్లో ప్రతి కుటుంబానికి , ఇంటి వైద్యుడు ( Family Doctor) ఒకరు ఉండేవారు. మా ఫ్యామిలీ డాక్టర్ గరిమెళ్ళ కృష్ణమూర్తి గారు. ప్రతి ఉదయం ఎనిమిది గంటలు దాటకుండా సూటు బూటు వేసుకొని రాబిన్ హుడ్ (Robinhood) సైకిల్ మీద వచ్చేవారు. సైకిల్ ఆగగానే ట్రింగ్….ట్రింగ్ మని గంట వాయించేవారు. “ నే వచ్చా” అన్నట్లుగా. ఆయన సైకిల్ కి స్టాండ్ ఉండేది కాదు. ఓ పెడల్ మెట్ల మీద ఆనిస్తే సైకిల్ ఓ పక్కకు ఒరిగి నిలబడేది. వస్తూనే అందర్నీ పలకరించి మా కెవరికైనా దగ్గు, రొంప లాటివి ఏవైనా ఉంటే ఆసుపత్రికి వచ్చి మందు తీసుకెళ్లమనేవారు. అమ్మమ్మ ' వీడు సరిగా తినటంలేదూ… ఈ పిల్ల ఎంత తిన్నా నీరసం గా ఉంటోంది .. వాడికి కడుపు నొప్పి .. ' అని మమ్మల్ని వరసగా నిలబెట్టి పిల్లల గురించి చెబితే దగ్గరికి పిలిచి పల్స్ చూసి , ధర్మామీటరు నాలిక కింద పెట్టి టెంపరేచరు చూసి, ఓ సారి మెళ్ళో వెళ్లాడే స్టేతస్కోప్ తీసి ఛాతి, గుండె చప్పళ్ళు విని నవ్వేసి “ఆసుపత్రికి వచ్చేయ్ !.. తియ్యటి మందు ఇస్తా.. “ అనేసి ఓ కప్పు ఆవిర్లు వస్తున్న కాఫీ సాసర్ లో పోసుకొని ..ఉఫ్... ఉఫ్ అని ఊదుకొని ఆదరా బాదరా గా తాగేసి ఝామ్మని వెళిిపోయేవారు ఇంకో ఖాతా ఇంటికి.
ప్రతి ఇంటి ఖాతా చూసుకొని ఆసుపత్రిలో పదిన్నరకి ఉండాలి మరి.
సాంబడు అని తాత సత్యంగారికి ఆఫీస్ మెస్సెంజర్ ఉండేవాడు. చాలా సౌమ్యుడు. పొద్దున్నే వచ్చి ఇంటిలో పనులు బయట పనులు అన్నీ చక్కపెట్టేవాడు . డాక్టర్ కృష్ణమూర్తి గారి ఆసుపత్రి ఎక్కడో పెద్దబజారు దాటాక. అది మున్సిపల్ ఆసుపత్రి. సాంబడు వెళ్లి పొద్దున ఆయన రాసిన మందులు తెచ్చేవాడు. అన్ని రోగాలకీ ఒకటే అరకు. ఒక సీసాలో డోసులకు గుర్తుగా ఒక్కో డోసుకు ఒక డైమండ్ ఆకారంలో ఒక కాగితం అంటించి ఉండేది. ఎన్ని డైమండ్ గుర్తులంటీ అన్ని డోసులన్నమాట. అరకు మందు ఎర్రగా , తియ్యగా పుల్ల పుల్లగా భలే బావుండేది.
ఆరోజుల్లో అందరికీ శుభకార్యాలు చేయించడానికి కుటుంబ పురోహితులు ( బ్రహ్మ గారు ), పెళ్లిళ్ల లో వంటలు చేయడానికి వంట బ్రాహ్మణులు, ఇంటి చాకలి, మంగలి, కొత్త బట్టలు కుట్టడానికి దర్జీ (Tailor) ఉండేవారు. నరసింహం అని ఒకాయన శుభకార్యాలలో మడి కట్టుకొని పెద్ద వంటలు సునాయాసంగా వండే వాడు ఒంటి చేత్తో. గోవిందు ఇంటి మంగలి. తాతగారికి రోజూ వచ్చి గెడ్డం గీసేవాడు. పిల్లలం అయిన మాకు తల మాసితే తాతగారు గోవిందుకు అంట కత్తెర వేయమని ఆర్డర్ వేసేవారు. గోవిందు మా తలకాయలని కదలకుండా మోకాళ్ళ మధ్య ఉడుం పట్టులా బిగించేసి కత్తెర ఆడించేవాడు.నానీ మాత్రం గోవిందు చేత క్షవరం ససేమిరా చేయించుకొనేవాడు కాదు. కారణం. ఎంతో కష్టపడి దువ్వెన్నతో తిప్పులు తిప్పీ... తిప్పీ... ముందు భాగాన జుత్తు నాలుగు వంకీలు తెచ్చుకున్నాడు. క్షవరం చేయించుకుంటే ఆ వంకీలు గోవిందు కత్తిరించేస్తాడేమోనని వాడి భయం.
అమ్మమ్మ ఊరు ఛత్రపురం నుండి ఇంటి చాకలి వారానికి ఓ సారి రేవు బట్టలు ఛత్రపురం లో ఉతికి తీసుకొని వచ్చేది. ఉతికిన తెల్ల బట్టలు మల్లెపూవుల్లా ఉండేవి. ఎప్పుడూ సాయింత్రం తెచ్చేది
చాకి రేవు బట్టలు ఛత్రపురం నుండి. ఇక ఆ రాత్రి మా ఇంట్లో మకాం. ఆవిడికి రాత్రి భోజనం తర్వాత నల్లమందు వేసుకోవడం అలవాటు. శ్రమ మరచిపోవటానికి , హాయిగా రాత్రి నిద్ర పట్టడానికి కామోసు బహుశా .
మా దర్జీ రామ్మూర్తి. మా అందరి కొత్త బట్టలూ అతనే కుట్టేవాడు. పండగల సమయంలో కొత్త బట్టలు సమయానికి ఇస్తాడో లేదోనని మేము రోజూ అతనిని ఆత్రుత కొద్దీ బుర్ర తినేసేవాళ్ళం.
పండగ ముందు రోజు రాత్రి కి కానీ బట్టలు ఇచ్చేవాడు కాదు రామ్మూర్తి. అప్పుడు మా మొహాలు చిచ్చుబుడ్డీ లాగా వెలిగి పోయేవి.
పూర్వం యాయవార బ్రహ్మణత్వం అని ఒక వ్యవస్థ ఉండేది . ఆ బ్రాహ్మలు కాస్త కలిగిన బ్రాహ్మణ కుటుంబాలు ఎంచుకొని యాయవార వృత్తి చేసుకొని కుటుంబాలను పోషించు కొనేవారు. మా ఇంటికి ప్రతి రోజూ ఒక యాయవార బ్రాహ్మణ ఆయన వచ్చేవారు. పేరు గుర్తుకు రావడం లేదు. తెల్లటి పంచకట్టు , అంగవస్త్రం, నుదుట విభూతి , కుంకుమ బొట్టు, చేతిలో తళ తళా
మెరిసే నాలుగు సేర్లు పట్టే కంచు చెంబుతో వచ్చి ' సీతారామాభ్యాన్నమః ' అని రోజు, వార, తిధి నక్షత్రాలు, దుర్ముహూర్త సమయం వివరాలు చెప్పేవారు. క్యాలెండర్ చూసుకోవడం పని ఉండేది కాదు. ఆయన తిధి , వార నక్షత్రాలు చెప్పడం ముగించాక పిల్లలం మా చేత ఓ సోలడు బియ్యం చెంబులో వేయించేది అమ్మమ్మ. ఆయన ఆశీర్వదించి శెలవు తీసుకొనేవారు. తర్వాత కాలంలో యాయవార వృత్తి కనుమరుగు అయిపోయింది. వారికి భుక్తి దుర్లభం అయిపోయింది. సంప్రదాయ వ్యవస్థలు కూలిపోయాయి.
అమ్మమ్మ సంతానం కలగటానికి
వివాహిత స్త్రీలకు ఉచితంగా అనువంశిక వైద్యం చేసేది . ఈ అనువంశిక వైద్యం అమ్మమ్మకి మాత్రమే ఆమె తండ్రి ఉన్నవ నరసింహస్వామి ఉపదేశించారు. చాలా మంది వివాహిత స్త్రీలు పొద్దున్నే మా అమ్మమ్మ వద్దకు వచ్చేవారు వైద్యం కోసం.
తాతబాబాయి మా దగ్గర ఉన్న రోజుల్లో ఆయన భార్య సుబ్బలక్ష్మి కి అమ్మమ్మ ఈ మందు ఇస్తే ఆవిడ ఏడాది తిరిగేసరికి పండంటి ఆడపిల్లని కనింది. ఆ పిల్ల పేరు సుందరి. చిన్నప్పుడు సుందరిని నేను ఎత్తుకొని మోసా.. సుందరికి ఓ రెండేళ్లు దాటగానే తాత బాబాయి ,సుబ్బలక్ష్మి వాళ్ళు పసి పిల్లతో మిలటరీ లైన్స్ లో ఇల్లు అద్దెకు తీసుకుని వెళ్లిపోయారు.
కస్తూరి సుబ్బారావు గారని కాకినాడలో హిందీ పండిట్. వారికీ మా అమ్మమ్మకి ఉన్న చుట్టరికం నాకు తెలీదుగానీ వారి కుటుంబం కూడా మాతో చాలా రోజులు ఉన్నారు. కస్తూరి సుబ్బారావు గారి భార్యకి కూడా అమ్మమ్మ మందు ఇచ్చింది. ఆవిడ కూడా సంతాన సాఫల్యం పొంది కాకినాడ తిరిగి వెళ్లారు.
అమ్మమ్మ ఈ అనువంశిక వైద్యం మా జానకి దొడ్డమ్మకి ఉపదేశించింది. జానకి దొడ్డమ్మ తన తదనంతరం ఈ అనువంశిక వైద్యం కొనసాగించడానికి ఎవ్వరికీ అప్పచెప్పలేదు. దానితో ఈ వైద్యానికి తెర పడింది. ఉన్నవ వశం వారి అనువంశిక సంతాన సాఫల్య కేంద్రం మూత పడింది.
ఆ ...ఇప్పుడు ఇంకొక కుటుంబం గుర్తుకు వస్తోంది.. వారు యర్రమిల్లి వారు. కానీ మా వంటిమామిడి యర్రమిల్లి వారికి వారితో ఎటువంటి సంబంధం లేదు. ఆయన పేరు విశ్వనాధం. పశువుల డాక్టర్. బదిలీ మీద బరంపురం రావటం జరిగింది. విశ్వనాధం గారు బాగా కురచ. మంచి మనసున్న మనిషి. వారి మాట పాత సినిమాల్లో వేషాలు వేసిన డాక్టర్ శివరామకృష్ణ గారిలా ఉండేది వినటానికి .వీరి కుటుంబం చాలా రోజులు మాతో పాటే ఉంది. వీళ్ళ అబ్బాయి శివరావు. బాబులు అన్న తో కలిసి చదివేవాడు శివరావు. వాళ్లిద్దరూ మంచి స్నేహితులు. కొంతకాలానికి పశువుల ఆసుపత్రి ప్రాంగణంలో గవర్నమెంట్ క్వార్టర్ ఖాళీ అయితే అక్కడికి మారిపోయారు.
ఉన్నవ బలరాం గారు అమ్మమ్మకి దూరపు చుట్టం. టౌన్ స్కూల్ లో
టీచర్ . అడపా తడపా ఇంటికి వస్తూ పోతూ ఉండేవారు. తాత సత్యంగారు
నన్ను చూపించి ' బలరాం ... వీడిని నీ స్కూల్లో పడెయ్యి ' అన్నారు ఓరోజు.
' దానిదేముంది . సత్యం బావా ! స్కూలికి రమ్మను ' అని చెప్పి వెళ్లారు బలరాం మేష్టారు. మర్నాడు మావయ్య నన్ను టౌన్ స్కూలికి తీసుకొని వెళ్ళాడు. ఐదవ తరగతిలో చేర్పించడానికి. మీడియం స్కూలు కావటం మూలాన అప్పట్లో టౌన్ స్కూల్ లో ఫస్ట్ ఫారం వరకే ఉండేది. బుచ్చయ్య టాకీస్ కాస్త ఎదరగా ఉన్న వీధిలో స్కూలు. అప్పటికి ఐదవ తరగతి అడ్మిషన్లు పూర్తి అయిపోయాయి . ఫస్ట్ ఫారం లో మాత్రం సీట్లు ఉన్నాయి. బలరాం మేష్టారు నాకు ఫస్ట్ ఫారం లో సీట్ ఇస్తే ఆ క్లాస్ లో చేర్పించాడు మావయ్య. అలా మొదలైంది నా స్కూల్ ప్రస్థానం బరంపురంలో. ఆ సంవత్సరం నా ఫస్ట్ ఫారం పరీక్ష డింకీ కొట్టింది. నాకు ఆ వయసులో పరీక్షలు పాస్ , ఫెయిల్ గురించి తెలీదు. ఇంటికి వచ్చి నేను పరీక్ష ఫెయిల్ అయ్యానని గర్వంగా చెబితే పార్వతి పిన్ని ఘొల్లున నవ్వింది. తాత సత్యం గారికి విషయం తెలిసి ' పోనీలెండర్రా ... మళ్ళీ అదే క్లాస్ ఇంకో సంవత్సరం చదువుతాడు . ఫౌండేషన్ బావుంటుంది . ' అని నవ్వేశారు.
మా అమ్మమ్మ చుట్టం సొంకిళి మేష్టారు అని ఒకాయన ఉండేవారు. ఆయన అసలు పేరేమిటో ఇప్పటికీ నాకు తెలీదు. అందరూ ఆ పేరుతోనే పిలిచేవారు. చిన్న పిల్లలకి ప్రైవేట్లు చెప్పడం ఆయన జీవనోపాధి. సత్యనారాయణ మూర్తి కోవెల ఎదర ఉన్న అయ్యగారి వారి ఇంట్లో మేడ మీద ఒంటరిగా ఉండేవారు. ఎప్పుడూ జరదా కిళ్లీ బుగ్గన ఉండేది. మనిషి కోపిష్టి. ఫౌండేషన్ మాట అమ్మమ్మ చెవిన పడటంతో నన్ను , రాజప్పని ఆయన దగ్గర ప్రైవేట్ కి కుదిర్చింది. మాతో పాటు గున్నక్క కూడా చేరింది . రెండు రోజుల తర్వాత సొంకిళి తడాఖా మాకు తెలిసొచ్చింది. ఎక్కాలు వెనకనుంచి అప్ప చెప్పమనేవాడు. ఆవు మీద వ్యాసాలు వ్రాయమనేవాడు. ఎక్కాలు తప్పుగా అప్పచెప్పినా.. వ్యాసాలలో తప్పులు దొర్లినా మా భరతం పట్టేవాడు . ఆయన చేతిలో పేము బెత్తం ఉండేది. అరచేయి చాపమని బెత్తం తో ఘాట్టిగా కొట్టేవాడు. సొంకిళి మేష్టారు వద్ద ఎప్పుడూ రెండు చిల్లు రాగి కానీలు ఉండేవి చొక్కా జేబులో . జరదా బాగా బుర్ర కెక్కినప్పుడు రెండు కానీలు జేబులోనుండి తీసి వాటితో మాకు తొడ పాశాలు పెట్టేవాడు. లేత చర్మం. మాకు విరీతమైన బాధ, నొప్పి కలిగేది. చర్మం ఎరుపెక్కి అక్కడ రక్తం గూడు కట్టుకునేది. కళ్లంట నీళ్లు గిర్రున తిరిగేవి . ఇంట్లో పెద్దలకు చెబితే చమడాలు ఊడ తీస్తానని బెదిరించేవాడు కళ్లెర్ర చేస్తూ. దసరా పండగ ముందు మాత్రం ఎంతో ప్రేమగా మాట్లాడేవాడు . దసరా పద్యాలు నేర్పించి మమ్మల్ని విల్లు, బాణం కొనుక్కొని ఉండమనేవాడు . మేము సరదాగా వెదురు బద్ద తో చేసిన ధనుస్సు కొనుక్కొని దానికి రంగు రంగుల కాగితాలు అంటించేవాళ్ళం. బాణం కూడా సన్నటి వెదురు పుల్ల . ఈ పుల్లకి ముందు భాగాన చిన్న బుట్ట లాటిది ఉండేది. దానిని కూడా రంగుల కాయితాలు అంటించి అందంగా తీర్చిదిద్దే వాళ్ళం. విజయదశమి నాడు సొంకిళి మాస్టారు మమ్మల్ని అందరినీ బృందంగా ఇళ్లకు తీసుకొని వెళ్ళేవాడు. ఏ ఇంటిలో పిల్లలు తన వద్ద చదువుతున్నారో వాళ్ళే ఆ ఇంటిలో దసరా పద్యాలు పాడాలి. అదీ రూలు.
జయీభవ.. విజయీభవ అంటూ సొంకిళి మాస్టారు తో కలిసి ఇంట్లో ప్రవేశించేవాళ్ళం .అప్పట్లో నేను దసరా పద్యాలు బాగా పాడేవాడిని.
మా తాత ఇంటికి చేరగానే పద్యాలు పాడటం నా వంతు. నా చేత ఓ పద్యం పాడించిన తర్వాత అందరితో ముక్త కంఠం తో ఇలా పాడించేవాడు.
' ఏదయా మీ దయ మా మీద లేదా
పావలా ఇస్తేను పట్టేది లేదు
అర్ధ రూపాయి ఇస్తే అంటేది లేదు
ముప్పావలా ఇస్తే ముట్టేది లేదు
విచ్చు రూపాయి ఇస్తే
పుచ్చుకుంటాము.
అయ్యవారికి చాలు ఐదు వరహాలు
పిల్లవాండ్రకు చాలు పప్పు బెల్లాలు '
అని.
ఇది పాడిన తర్వాత బాణానికి ముందున్న బుట్టలో భుజానికి ఉన్న చేతి సంచీలో దాచి పెట్టుకున్న పువ్వులు వేసి , వింటి నారి లాగి బాణం సంధించి పెద్దల మీద పూల వర్షం కురిపించే వాళ్ళం. పూల వానకి అమ్మమ్మ తాతగారు మురిసిపోయేవారు. సొంకిళి మాష్టారికి అనుకున్న దానికన్నా ఎక్కువే ముట్టచెప్పేవారు దసరా బహుమతిగా. దసరా పండగ తర్వాత సొంకిళి మాస్టారు హింస మామూలే.
ఒకరోజు అన్నం పెడుతూ మా వంటిమీద కమిలిన చర్మం చూసిన అమ్మమ్మ విషయం అడిగింది. ఏడుస్తూ చెప్పాము. సొంకిళి మాస్టారు మమ్మల్ని కొట్టే దెబ్బలు ,పెట్టే తొడపాశాలు. అది విన్న అమ్మమ్మ ఇక ఆ ప్రైవేటు మాన్పించేసింది.
హమ్మయ్య అనుకున్నాం.
విజయీభవ అని ఆనంద పడి కేరింతలు వేశాము.
జయీభవ........... విజయీభవ.
ఈ క్రిందన ఫోటో నేను చదువుకున్న టౌన్ స్కూల్ .ఇప్పుడు హైస్కూల్ స్థాయికి ఎదిగి పోయింది.
నేను చదువుకున్న టౌన్ స్కూల్
Town School.
😐😎😜🤔😘🙂
*
