నేటి  జటాయువులు. 

 వాల్మీకి  మహర్షి  ఈ  లోకానికి  అందించిన  మహా కావ్యం  రామాయణము . వేదాలలో  చెప్పబడిన  సత్య , ధర్మములే  రామాయణం  అను  సూక్తి .   దశరధ మహారాజు  చిరకాల  మిత్రుడు  జటాయు  . రావణాసురుడు  సీతమ్మతల్లిని అపహరించుకొని  ఆకాశ మార్గాన  వెడుతూ ఉండగా  అది  చూశిన  జటాయు  రావణునితో  ఘోర   యుద్ధం  చేస్తాడు . జటాయు  వృద్ధుడు  అగుటచే  రావణుడు  ఆ  భీకర యుద్ధం లో  పైచేయి గా  నిలిచి  ఖడ్గంతో  జటాయు  రెక్కలు  నరికి  వేస్తాడు . రాములవారు లక్ష్మణ  సమేతంగా  సీతమ్మతల్లి  అన్వేషణ  ప్రయత్నంలో, మార్గంలో  నేలమీద  రక్తపు  మడుగులో  పడి  కొన ఊపిరిలో ఉన్న  జటాయుని  చూస్తారు .  కొన ఊపిరితో  ఉన్న జటాయు  ద్వారా  జరిగిన  సంగతి  తెలుసుకొన్న  రామచంద్ర ప్రభువు  జటాయునకు   మోక్షం  ప్రసాదించ  తలచి   అంత్యక్రియలు  స్వయముగా  నిర్వహిస్తారు . (అరణ్య కాండం - 68 వ  సర్గ .   సంస్కృతం:జటాయు         తెలుగు :జటాయువు )

ఆంధ్ర ప్రదెశ్ లోని  లేపాక్షి   జటాయు  రెక్కలు తెగి  పడిన  ప్రదేశముగా  కొన్ని స్థల  పురాణములలో  చెప్పబడి  ఉన్నది . జటాయు  అంతేష్టి  కార్యక్రమములు  రాములవారిచే  అక్కడ  రామరకల  మెట్టు (Ramarkal Mettu) అని  పిలువబడే  స్థలములో  జరపబడినట్లుగా  చెప్పబడినది . రాములవారు  ఆ  సమయంలో  జటాయునికి  మోక్షం  కలుగచేస్తూ  లే ! పక్షీ  అని  అజ్ఞాపించారనీ  అందుచేత  ఆ  ప్రదేశము  లేపాక్షి  అని పిలువబడుతున్నదీ  అన్న   ఇతిహాసం  ప్రచారంలో  ఉంది.

 నేటి  భారతంలో  జటాయులా  రెక్కలు  తెగి  రాములవారు  ఎప్పుడొస్తారా ! అని  కాలం  గడుపుతున్న  వృద్ధులు  ఎందరో ! అయితే  ఇది  త్రేతాయుగం  కాదు . సనాతన ధర్మాన్ని  భ్రస్టు   పట్టించిన  కలికాలం . 

                                                                                                      ... 
అప్పుడే  భోజనం  చేశి  వచ్చి గదిలో గుమ్మం  మీద  తల  వాల్చి  తల  కింద  కుడి  చేయి  తలగడలా  పెట్టుకొని  "హమ్మయ్యా " అంటూ  నడుం  వాల్చింది  సోమిదేవమ్మ . నడుము  అయితే  వాల్చింది  కాని  కంటి  మీద  కునుకు  రాలేదు . 
కంటి  నిండా  ఒక్కగానొక్క  కొడుకు  రూపం  కదులుతోంది . మనసునిండా  కొడుకు ఆలోచనలు  ముసురుకున్నాయి . ఎందుకో ! మనసంతా  మబ్బు పట్టేసిన  అకాశంలా ఉంది .  "చాన్నాళ్ళయ్యింది  అబ్బాయి  ఇంటికి  వచ్చి . ఎలా ! ఉన్నాడో ! ఏమో ? " అనుకుంది  స్వగతంగా .  స్వగతంగా  అనుకున్న  ఈ  మాటలు  పెదవి దాటి  బయటకు  వచ్చేసాయి . 

వసారాలో  నరసారావుపేట  కుర్చీలో   వక్కపొడి  నములుతూ  విశ్రాంతి తీసుకుంటున్న  పరంధామయ్య  చెవిన  పడ్డాయి  భార్య  సోమిదేవమ్మ స్వగతముగా అనుకొన్న   మాటలు . అసహనంగా  కుర్చీలో  కదిలాడు . "ఇప్చ్ " అని నిట్టూర్చి మళ్ళీ  తన  ఆలోచనల్లో  పడిపోయాడు   పరంధామయ్య .  
సామాన్య మధ్య తరగతి  కుటుంబం  పరంధామయ్యది . బడి పంతులు  గా  ఉద్యోగం చేశి  వయస్సు  మీద  పడడంతో  "ఇక చాలు . ఈ  చాకిరీ " అని విశ్రాంతి  తీసుకొన్నాడు . భార్య  సోమిదేవమ్మ  అనుకూలవతి  ,అమాయకురాలు . ఒక్కాగానొక్క  కొడుకు   రవణ .  పరంధామయ్య  ఆలోచనలు  అటూ  ఇటూ  తిరిగి  గతం  లోకి  మళ్ళాయి . 

చదువులో  చురుకైన   రవణ  ఇంటర్  పాసై  పై  చదువులు  చదువుతానంటే  స్తోమత  లేకపోయినా  ఇంజనీరింగ్  డిగ్రీ  చదివించాడు . కొడుకు ఉన్నతి  కోసం  తమ  ఖర్చులు  తగ్గించుకొని  అవసరాలు  త్యాగం చేశి  చదివించారు  దంపతులు . ఓ రోజు  ఉత్సహంగా  ఇంటికి  వచ్చాడు  రవణ .  "నాన్నా ! నాకు  అమెరికాలో  పై  చదువులు  చదవటానికి  మంచి  యూనివర్సిటీ  లో  సీటు  వచ్చింది ." అంటూ . ఇది  వింటూనే  వంటింట్లో  వంట  చేసుకుంటున్న  సోమిదేవమ్మ  బయటికి  వచ్చింది . "ఏం  చేద్దావని ?" అని ప్రశ్నించాడు  తను . " వెడదామని  ఉంది  నాన్నా!  స్కాలర్షిప్  కూడా  దొరికింది .  అయితే   వీసా  , ప్రయాణఖర్చులకి  ఓ రెండు  లక్షల  రూపాయలు  అవసరమవుతాయి  నాన్నా ! " అన్నాడు  తల్లి కేసి చూసి . ఆ  మాట  వినగానే  తన  గుండె  జారిపోయింది .    రవణ  చదువుకు  చేసిన  బాకీ  ఇంకా   తీరలేదు .  ఇప్పుడు  రెండు  లక్షలు  అంటే  మాటలా !  తన  వల్ల  కాదు .  కొడుకు  తన  అర్హతకు  తగిన  ఉద్యోగం  ఇక్కడే  చూసుకుంటే  తమకు  చేదోడు  వాదోడుగా  ఉంటాడని  తన  ఉద్దేశ్యం .  అదే  మాట  చెప్పాడు రవణతో . తన అభిప్రాయం  విన్న  రవణ  నిరాశగా  తన గదిలోకి  వెళిపోయాడు .  నిరాశ  చెందిన   రవణ  ఆ  రోజు  భోజనం చేయలేదు . అందివచ్చిన  అవకాశం  జారిపోతోందన్న  దిగులుతో . కన్నతల్లి  కడుపు  తరుక్కుపోయింది .  ఆ  రాత్రి  నిద్రకు  ఉపక్రమించబోతూ   ఉండగా  భార్య  సోమిదేవమ్మ  కొడుకు  అమెరికా  చదువు  కోరిక  ప్రస్తావనకు  తెచ్చింది . " అది కాదు  సోముడూ ! మనకు  వాడిని  విదేశాలకు  పంపించి  చదివించే  స్థోమత  ఎక్కడుంది .? నాకు  మాత్రం  వాడు  ప్రయోజకుడు  అయితే  సంతోషం  కాదూ ! " అన్నాడు  తను  నిస్సహాయతను  తెలియచెప్పుతూ . " పోనీ  పల్లెటూరిలో  నాకు  మా  పుట్టింటి వారు  పసుపు కుంకుమ  కింద  ఇచ్చిన  రెండెకరాల  పొలం  బేరం  పెట్టి  డబ్బు  సర్దుదాము . ఆలోచించండి ." అంది  సోమిదేవమ్మ . రాత్రంతా  అలోచించాక   సోముడు  సూచన సబబు  అనిపించింది  తనకి .  ఉదయం లేస్తూనే  రవణని  పిలిచి 'నీ  విదేశీ  ప్రయాణానికి  ఏర్పాట్లు  చేసుకో  అబ్బాయ్ ! డబ్బు  ఏదో విధంగా  నే  సర్దుబాటు  చేస్తాలే " అన్నాడు  తను . రవణ  మొహంలో  కోటి  కాంతులు . అది  చూశిన  సోమిదేవమ్మ  తృప్తిగా  చూసింది . "రాత్రి  పస్తు  ఉన్నావ్ !.  రా ! జీడిపప్పు వేసి కమ్మగా  గోధుమ నూకతో  ఉప్మా  చేశాను  నీకు  ఇష్టమని " అని  రవణకి  పళ్ళెం నిండా  అల్పాహారం  తెచ్చి  ఇచ్చింది . 

  రవణ  అమెరికా  చేరాక  రొజూ  రెండు  పూటలా  ఫోను  చేసేవాడు . " అమ్మా , మీరు  ఆరోగ్యాలు  జాగ్రత్తగా  చూసుకోండి  నాన్నా " అని  గుర్తు  చేసేవాడు  ఫోను  చేసినప్పుడల్లా . అమెరికాలో  రవణ  రెండు సంవత్సరాల  చదువు  ఇట్టే  అయిపొయింది  తెలీకుండా .  ఒకరోజు  ఫోను చేసినప్పుడు "ఎప్పుదొస్తున్నావు  నాన్నా ! అమ్మ  నిన్ను  చూడాలని  ఆత్రుత  పడుతోంది " అని  తను అడిగితే   "ఉద్యోగ  ప్రయత్నంలో  ఉన్నా  వీలు చూసుకొని తొందరలో  వస్తా " అన్నాడు  రవణ . రవణ  కి  అమెరికాలో  మంచి  ఉద్యోగం  వచ్చింది . మంచి   జీతం , హోదా . ఈ  మాట  ఫోను  చేశి  చెబుతూ  ఉద్యోగంలో కుదురుకున్నాక  తీరుబడి  చేసుకొని  వస్తాను . అమ్మని  బెంగ పెట్టుకోవద్దని   చెప్పండి  అన్నాడు  తనతో . రవణ  ఉద్యోగంలో  చేరాక  రోజూ  వచ్చే  ఫోనులు నెలకోసారి  రావటం  మొదలయ్యాయి . అదేమిట్రా  బొత్తిగా  నల్లపూసయిపోయావు  అని  అడిగితే  పని  ఎక్కువుగా  ఉంది  తీరుబడి  కావట్లేదు  అని  జవాబు . దేశం  కాని  దేశంలో  ఏమి  అవస్థలు  పడుతున్నాడో  అనుకున్నారు  తనూ , సోముడూ .  మరో  రెండు  వసంతాలు గడిచిపోయాయి . ఒక రోజు  సోముడు  పోరు  పడలేక  తనే  ఫోను  చేసాడు రవణకి.  "అబ్బాయ్ ! స్థిరపడ్డావు కదా.  పెళ్లి  సంబంధాలు  వస్తున్నాయి . ఏదో ఒకటి  ఖాయం  చేసుకుందామని  అంటోందిరా  అమ్మ  నీ  అభిప్రాయం  కూడా తెలుసుకొని " అన్నాడు  తను . "నీకో  విషయం చెప్పాలి  నాన్నా " అన్నాడు  రవణ . "ఏమిటిరా  అదీ " అని  తను  అడిగితే  "నేను  పెళ్లి  చేసేసుకున్నాను  నాన్నా  ! ఇక్కడి  అమ్మాయిని . అమ్మకి  ఎలాగోలా నచ్చచెప్పండి  " అని  అసలు  విషయం  చల్లగా  చెప్పాడు  రవణ . హతాశుడైపోయాడు  తను  ఈ  వార్త వినగానే.  ఈలోగా  "ఏమంటున్నాడు  అబ్బాయ్ " అంటూ వచ్చింది  సోమిదేవమ్మ  తడి చేయి  పమిట  చెంగుతో  తుడుచుకుంటూ . తమాయించుకొని  విషయం   చెప్పగా  నిరుత్తరురాలు  అయింది సోమిదేవమ్మ. 

                                                                                         కాలం  గిర్రున  తిరిగిపోతోంది . కొడుకు  నుండి  నెలకోసారి వచ్చే  ఫోనులు  ఇప్పుడు ఆరు నెలలకోసారి  వస్తున్నాయి . " నువ్వు , కోడలు పిల్లా  ఒక సారి  వచ్చి  వెళ్ళకూడదురా  !  అమ్మ  చూడాలని  తెగ  కలవరిస్తోంది " అన్నాడు  తను  రవణతో  ఒకసారి  కొడుకు  ఫోను  చేస్తే  . " ఎలా ! నాన్నా ! మీ  కోడలికి  ఇండియా  అంటే  చిరాకు . "అన్నాడు . తనకి  అప్పుడు  అర్థమయింది .   కొడుకు   చేయి  దాటి పోయాడని .  ఈ  విషయం  సోముడుకి  ఎలా  చెప్పాలో  తెలియక   మధనపడుతున్నాడు  ఇన్నాళ్ళూ .  "ఏమండీ  ! నాకేదో  అయిపోతోందండీ ఒకసారి వస్తారా ! " అన్న  సోమిదేవమ్మ  పిలుపుకి  సాలెగూడు  లాంటి  ఆలోచనల్లోంచి బయట  పడ్డాడు  పరంధామయ్య. 

   వెళ్లి చూస్తే  సోమిదేవమ్మ  మెలికలు తిరిగిపోతోంది . ఒకవైపు  కాలూ  , చెయ్యీ  లాగేసాయి . ఆదరాబాదరాగా  డాక్టరు గారిని  తీసుకు వచ్చి చూపిస్తే  ఆయన  చూసి  టి . ఐ . ఎ  (TIA--Temporary  Iskemia Attack ) అని  రోగ  నిర్ధారణ  చేసి  తన  హాస్పిటల్ లో  రెండు  రోజులు  వైద్యం  చేశి  "ఇది  ఎప్పటి కైనా  పక్షవాతానికి  దారి  తీయవచ్చు " అని  తగు  జాగ్రత్తలు  చెప్పి  ఇంటికి  పంపించారు . కొడుకికి  తల్లి  అనారోగ్యం  గురించి  ఫోను చేసి  చెబితే "ఉన్న పళంగా  రావటానికి  నాకు  కుదరదు  నాన్నా ! ఇప్పుడు పరవాలేదుగా  మన  ఊళ్ళో  ఉన్న  పెంకుటిల్లు  అమ్మేసి  అమ్మకి  వైద్యం చేయించండి " అని  ఓ  సలహా   .  అప్పుడు   అనిపించింది  పరంధామయ్యకి ఒంటరివాడినని. TIA  నుండి  తేరుకున్న  సోమిదేవమ్మ  "అబ్బాయ్ కి చెప్పారా నా సంగతి " అని  అడిగింది  భర్తని . పాత  పెంకుటిల్లు  అమ్మి  మంచి  వైద్యం చేయించమన్నాడు  అని  చెప్పాడు  పరంధామయ్య  క్లుప్తంగా . గతాన్ని  తలుచుకొన్న సోమిదేవమ్మ  ఇలా  అనుకొంది  స్వగతంగా . "రెక్కలు  వచ్చి  గూడు  వదలి    వాడు  ఎగిరిపోయాడు .   రెక్కలు తెగిన  పక్షుల్లా  మనం  మిగిలిపోయాం "

విన్న పరంధామయ్య   నిర్వేదనంగా   ఉండిపోయాడు శూన్యంలోకి  చూస్తూ .  

రాముల వారి  రాక  కోసం. 

భగవంతుని  సృష్టిలో  కాలచక్రం  ఓ  అద్భుతం . నిరంతరాయంగా  తన పని తాను  చేసుకొనిపోతుంది .  ఈ  రోజు  రేపటికి  "నిన్న" అవుతుంది.  అలాగే  నేటి తరం  రేపటి  వృద్దులు  కాక  తప్పదు . 
ఓ  పాతికేళ్ళ  క్రితం  ఒక పత్రికలో  "రేపటి వృద్దులు " అన్న  చిన్న వచన  కవిత  చదివి  బాగా  నచ్చగా  నా  డైరీ  లో  వ్రాసుకున్నాను . రచయిత  పేరు  గుర్తు  లేదు.  నేటి  యువతరాన్ని   ఆలోచింపచేసే  రచన .  మీ  ముందు  ఉంచుతున్నాను . 

రాన్ర్రానూ మనం వృద్ధులైన   తల్లితండ్రులకు  దూరంగా  జరిగిపోతున్నాం 

వాళ్ళ  మాటలు  వినిపించనంత  దూరంగా 

నాగరిక  జీవనం  అనే  ముసుగు  వేసుకొని 

జన్మనిచ్చిన  తల్లితండ్రులు  ఏం  పాపం  చేశారని  దూరంగా  తరిమేస్తున్నాం 

మనకోసమే  వాళ్ళు  అక్కడెక్కడో 

ఒక్క  మాట  కోసం ఒక్క ఉత్తరం ముక్క కోసం 

కలలుకంటూ   బతుకుతూ   ఉంటారే !

ఆలోచించాల్సిన  విషయమే  మరి 

మనమూ    రేపటి   వృద్ధులమే 

అప్పుడు  అర్థమవుతుంది  మనం   ఏం  కోల్పోయినదీ 

అలా  బాధ  పడే  క్షణం  రాక  ముందే 

భాద్యతను  గుర్తిస్తే  ఎంత  బావుంటుంది 

'ఎందుకురా ! చెదబుట్టావ్ ! అని 

తల్లితండ్రులు  అనుకున్న  రోజున 

మనం  బతకటం  ఎందుకూ !

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

           

                                                                      

శ్రీ వేంకటాచల వైభవం . 

            చివరి భాగం -07

జరిగిన కధ :వంటిమామిడి  అగ్రహారంలో  ప్రతి  ఏడాదీ మాఘమాసంలో  జరిగే  శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ విశ్వేశ్వరస్వామి  వారల కళ్యాణ ఉత్సవాలు  తిలకించటానికి  దూర ప్రాంతాలనుండి  బంధుమిత్రులు  వంటిమామిడి చేరుకుంటారు . చంద్రుడు గారు ,   వారి భార్య యశోదమ్మ  కాలం చేసినా  ఎప్పటిలాగే  చంద్రుడు గారి  గృహమే అతిథుల  బస , సమావేశ మందిరమూ . బంధుమిత్రుల కోరిక మేరకు  వంశ  మూల పురుషులు వేంకటాచలం గారి గురించీ ,శివాలయ చరిత్ర గురించీ  వారికి  చెబుతాడు చంద్రుడు గారి అబ్బాయి . శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ విశ్వేశ్వరస్వామి వారల కళ్యాణ ఉత్సవాలు  ఘనంగా జరుగుతాయి . ..  ఇక చదవండి . 

అతి  ప్రాచీనమైన   శివాలయం  ప్రకృతి  ఒడిదుడుకులకు  కాలవైపరీత్యాలకు  శిధిలమయ్యే  ప్రమాదం  గుర్తించిన  యర్రమిల్లి  ఐదవ  తరం  కుటుంబ సభ్యులు  ఆలయ  జీర్ణోద్దారణ  కార్యక్రమం  చేపట్టదలిచారు . దీనికి  ఆద్యులు  యర్రమిల్లి సూర్యనారాయణ మూర్తి (మూడవ తరం) గారి మనవడు యర్రమిల్లి త్రినాధ్ . త్రినాధ్ గారి ఆధ్వర్యంలో , బంధుమిత్రుల  ఆర్ధిక ,సహాయ , సహకారములతో , ఆగమశాస్త్ర పండితుల సలహా, సూచనలతో ఆలయ జీర్ణోద్ధారణ పనులు  2008 సంవత్సరంలో ప్రారంభమై  2009 వ సంవత్సరంలో  పన్నెండు లక్షల రూపాయల  వ్యయంతో  పూర్తి  చేయుట  జరిగింది . ఈ  సమయంలో నిర్మాణ పనులలో   స్థానికంగా  నివాసముంటున్న యర్రమిల్లి ప్రకాశరావు గారి  పర్యవేక్షణ , దీక్ష  ఎంతో  శ్లాఘనీయమైనవి  అని చెప్పుకోక  తప్పదు . కాలరీత్యా  అమ్మవారి విగ్రహంలోనూ మరియూ  వినాయకుడూ ,నందీశ్వరుని  శిలా ప్రతిమలలో  కొన్ని దోషాలు  ఏర్పడినందు వల్ల  వాటి  స్థానే  నూతన  శిలా విగ్రహ ప్రతిష్ట  జరిగింది . పూర్వం  పెద్దలు  ఆశించిన విధంగా  ఉత్తరం వైపున నిర్మించబడ్డ  ఉప ఆలయంలో  అమ్మవారి  నూతన  శిలావిగ్రహం  ప్రతిష్టించబడింది . వినాయకుని   నూతన విగ్రహం  అంతరాలయం  ముందు భాగంలో  ఏర్పాటు కాబడింది . నందీశ్వరుడిని   ధ్వజస్థంబం  ముందు  ప్రతిష్ట  చేయడం జరిగింది .  150 సంవత్సరాలకు  పైగా పూజలందుకొన్న  అమ్మవారు ,విఘ్నేశ్వరుడు  మరియు  నందీశ్వరుని  శిలావిగ్రహాలు  శాస్త్రోక్తంగా , ఆగమశాస్త్ర  పండితులచే  వేదమంత్రాల ఘోషతో  సాగరంలో నిమజ్జనం చేయబడినవి . 
ఈ నూతన శిలా విగ్రహాల  ప్రతిష్ట  ఉత్సవానికి  , జీర్ణోద్ధరణ  తర్వాత  ఆలయ  ప్రారభోత్సవానికీ   కొన్ని  ఆటంకాల  వల్ల  నేను  హాజరు  కావటం  కుదరలేదు . "అందుకా!  మొన్న  మాగాపు కామేశ్వరి  కల్యాణం బ్యాచీ  వేరూ ! ప్రతిష్ట  బ్యాచీ  వీరూ ! అన్నది  " అంది  చిన కృష్ణమూర్తి గారి   మహాలక్ష్మి   . 

శివాలయం  జీర్ణోద్ధరణ ,  ఉప ఆలయంలో  అమ్మవారి  నూతన  విగ్రహ  ప్రతిష్ట  జరిగి  సంవత్సర  కాలం  దాటిపోయింది .  ఉన్నట్లుగా  సముద్రతీరంలో  అలజడి. తీరంలో  ఉన్న  మత్స్యకారులకి  ఒడ్డున  నిమజ్జనం  కాబడిన  అమ్మవారి  విగ్రహం  కనపడింది . వారు  విగ్రహాన్ని   సాగర  గర్భంలో  కలిపివేశారు . మరో  రెండు రోజులకి  విగ్రహం తిరిగి  ప్రత్యక్షమైంది  ఒడ్డున . ఈ  సారి కూడా  మత్స్యకారులు  విగ్రహాన్ని నిమజ్జనం  చేసారు . మరో  వారం రోజులకు  అమ్మవారి విగ్రహం  సాగర తీరంలో మరల  ప్రత్యక్షం . ఈసారి  ఓడవాళ్ళు  భయపడిపోయారు . వారిలో  ఒకరు  విగ్రహాన్ని సముద్రం  ఒడ్డునే  నిలబెట్టి  పూజలు చేసారు . ఈ  వార్త  వంటిమామిడిలో  చిన్న గుడి  అని  పిలువబడే  శ్రీ అన్నపూర్ణా విశ్వేశ్వరస్వామి  దేవాలయాన్ని  స్వంతంగా  నిర్మించి  , నిర్వహణ  చేస్తూ , దేవతార్చనతో  కాలం  గడుపుతున్న  యర్రమిల్లి అనంతరావు కి  (ఐదవ  తరం )  చేరింది . అనంతరావు  దైవభక్తుడు . అమ్మవారిని  సదాచార  సంప్రదాయ  పద్ధతి  ప్రకారం  తీసుకొని వచ్చి తన గుడిలో  శ్రీచక్ర  ఆకారంలో  ఉపఆలయం  నిర్మించి  పునఃప్రతిష్ట  చేసాడు . ఈ  సంఘటన  2011 వ సంవత్సరంలో  జరిగినది .  మరుసటి సంవత్సరం అమ్మవారిలానే  నిమజ్జనం  చేయబడిన  నందీశ్వరుడు  సాగరం నుంచి  ఒడ్డుకు వచ్చేసాడు . అలా  తిరిగి వచ్చేసిన  నందీశ్వరుని  కూడా  అనంతరావు  తన గుడిలో పునఃప్రతిష్ట  చేయటం జరిగింది . 
సుమారు  150 సంవత్సరాలకు  పూర్వం  సాగర గర్భం  నుండి వచ్చి పూజలందుకొన్న  అమ్మవారు  సాగరంలో  కలిసిపోయి  యర్రమిల్లి వారిని  వదిలి  ఉండలేక  తిరిగి వచ్చేసింది .  అలాగే  నందీశ్వరుడు కూడా . ఇది  నమ్మలేని  నిజం. 
"ఇదండర్రా  ! మన  మూలపురుషుడు  వేంకటాచలం గారి  చరిత్ర  మన  శివాలయం  ఘనత . యర్రమిల్లి  వంశంలో  నాది  ఐదవ  తరం . మీది  ఆరవ తరం . ఇటువంటి  సద్వంశం  లో  జన్మించటం  పూర్వ  జన్మ  సుకృతం ." అని  ముగించాడు  చంద్రుడు గారి అబ్బాయి . 
" చాలా  థాంక్స్  ! పెదనాన్నా ! . తెలియని  విషయాలు  చాలా  తెలిసాయి . నీ  ద్వారా . ఇంతటి  ఘనమైన  చరిత్ర  వుందని  మా  తరం  వారికి  ఎవరికీ  తెలియదు.  ఈ  వంశంలో  జన్మించినందుకు  చాలా  గర్వం గా  ఉంది .  " అన్నాడు  పవన్  . 
మిగతా  శ్రోతలందరిదీ   అదే  భావం. 
యర్రమిల్లి  ప్రకాశరావు వచ్చి" అన్నయ్యా ! నారాయణ సేవ మొదలెట్టేసాం . భోజనానికి  రండర్రా ! " అని పిలిచాడు . "ఈరాత్రికి   తీర్థం ,  రథోత్సవం. రేపు  సముద్రం లో చక్రస్నానం  " అని ప్రకటించాడు  ప్రకాశరావు . 

                                                                                       సమాప్తం . 
 చివరాఖరిగా ..  చంద్రుడుగారి  అబ్బాయి  మాట . 
 వేదశాస్త్రాలు , వేదమంత్రాలు  గురించి  నాకు తెలిసినది  అతి  స్వల్పం. ఇంకా  చెప్పాలంటే  అసలు  ఏమీ  తెలీదు . ఈ  రచనలో  ఉదహరించిన  మంత్రాలలో  ఏమైనా  తప్పులు  ఉంటే  అది  నా  పరిమిత  పరిజ్ఞానం (లేక  అజ్ఞానం  అందామా )  తప్ప  మరియొకటి  కాదు . వాటిని  క్షమించమని  సర్వేశ్వరుని  మనస్ప్పూర్తిగా  ప్రార్ధిస్తున్నాను . 
వేంకటాచలం గారి  గురించి,   శివాలయ పూర్వ చరిత్ర  గురించీ,  చెప్పబడ్డ  విషయాలు  చాలా మట్టుకు  నా  ముందుతరం  పెద్దలు  చెప్పగా  నే  విన్నవీ , కొంత  పాశర్లపూడి  లంక  స్వయముగా  వెళ్లి  అక్కడ  ఇప్పటకీ  నివసిస్తున్న  యర్రమిల్లి  వారి నుండి  తెలుసుకొన్నవీ  , మరికొంత  జొన్నలగడ్డ వారి  వంశ  చరిత్ర  నుండి  సేకరించనవీనూ . వాటి  ఆధారంగా  ఈ  రచన  రూప కల్పన  చేయబడినది .  ఇక  దేవుని  కళ్యాణ  ఉత్సవాల  సంగతి . ఇవి  ప్రతి  సంవత్సరమూ  మేము  పొందే    అనిర్వచనీయమైన  అనుభవం . అనుభూతి . 
పాశర్లపూడి  లంక యర్రమిల్లి వంశ  ఆద్య  పురుషులు  యర్రమిల్లి రాయలు వారు . 
ఈ  రచన  చదివినవారికీ , చదివినవారి  నుండి  విన్నవారికీ శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ విశ్వేశ్వరస్వామి వారల  కృపా  కటాక్ష  వీక్షణ  ప్రాప్తిరస్థు . 
                                                                      సర్వ మంగళాని భవంతు . 
                                                                      సర్వే జనా సుఖినో భవంతు 
ఆహ్వానం : రాబోయే  మాఘమాసంలో  అనగా  2015  జనవరి నెల 30 వ తారీఖు  నుండి  ఫిబ్రవరి 3 వ తారీఖు  వరకు  వంటిమామిడి లో  జరిగే  శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ విశ్వేశ్వరస్వామి  వారల  కళ్యాణ  ఉత్సవాలకు  మీరందరూ  ఆహ్వానితులే .    
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------             

                  

శ్రీ వేంకటాచల వైభవం . 

                    షష్టమ భాగం -06

జరిగిన కధ :పాశర్లపూడి లంకలో పూర్వార్జితం  భూమిని  సర్కారు వారు భూసేకరణ చేయటంతో పరిహారం  అందుకొన్న వేంకటాచలం దంపతులు కాశీ యాత్రకు బయలుదేరుతారు . దారిలో  పిఠాపురం సంస్థానం లోని కోన ప్రాంతంలోని సముద్రతీర గ్రామంలో  మజిలీ చేస్తారు . వేంకటాచలం గారి  వేద విద్వత్తుకు  ఎంతగానో  ప్రభావితులు అయిన   పిఠాపురం  మహారాజా వారు  వేల ఎకరాల భూమిని  ఈనాం , జిరాయితీ  పట్టాలు గా  వ్రాశి  బహుకరిస్తారు. వేంకటాచలం గారు  మజిలీ చేశిన  గ్రామమే  వంటిమామిడి . ఆ గ్రామం లో స్థిరపడిన  వేంకటాచలం గారికి  భగవంతుని సూచన మేరకు  శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ విశ్వేశ్వర స్వామి వారల  విగ్రహ రూపాలు  లభ్యమవుతాయి . ఇసుక మేటల  క్రింద  బయటపడిన శివాలయాన్ని జీర్ణోద్ధరణ  కావిస్తారు . జీర్ణోద్ధరణ కాబడిన  ఆలయంలో నిత్య దీప ,ధూప ,నైవేద్యాలు  1854 వ సంవత్సరంనుండి  ప్రారంభిస్తారు వేంకటాచలం . 

వంటిమామిడి అగ్రహారంలో మాఘమాసంలో జరిగే  శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ విశ్వేశ్వరస్వామి వారల కళ్యాణ ఉత్సవాలు ఆడంబరంగా ప్రారంభమవుతాయి . మొదటి రోజు అమ్మవారికి లక్ష కుంకుమార్చన  వైభవంగా ముగుస్తుంది . తెల్లవారితే  కల్యాణం . .... ఇక చదవండి . 

వంటిమామిడి  అగ్రహారం . తెల్లవారితే  శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ విశ్వేశ్వరస్వామి వారల కళ్యాణ మహోత్సవం .ముందుగా  గ్రామంలో   ఉత్సవమూర్తుల  ఊరేగింపు .  యర్రమిల్లి  ప్రకాశరావుగారి  కుమారుడు  విశ్వేశ్వరరావు  వచ్చి "ఊరేగింపు  ప్రారంభం అయింది . దేవుడు  వస్తున్నాడు  పెదనాన్నగారూ !" అన్నాడు . " ఊరేగింపు  చూద్దామర్రా ! " అన్నాడు  చంద్రుడుగారి అబ్బాయి  శ్రోతలందరితో .

అందరూ  లేచి బయటకు  వచ్చారు . ఊరేగింపుకు  ముందు  తోటపెద్దుల్ని (ఆంబోతులు) నందీశ్వరునిలా  అలంకరించి  తప్పెట్లతో  తీసుకొని  వెడుతున్నారు  ప్రజలు . అవి  గంభీరంగా  అడుగులు  వేస్తూ  వెడుతున్నాయి . వాటి  వెనక  గ్రామ ప్రజల  మేళతాళాలు , విన్యాసాలు .  

 నంది వాహనం  మీద  పల్లకీ . పల్లకీలో  అలంకరించిన  ఉత్సవమూర్తులు .

తాటిఆకుల పాలెం  బుల్లిఅబ్బాయి  తన  బృందంతో   పల్లకీ  వెనకాల జనరేటర్  తీసుకొని  వస్తున్నాడు . పల్లకీలో  విద్యుత్ కాంతులు . 

చాకలి  సూర్రావు  బృందం  పల్లకీ  మోస్తున్నారు . మంగలి  ఫైడయ్య  బృందం  డోలు  వాయిస్తున్నారు . తాతబ్బాయి  సన్నాయి   బృందం  పల్లకీ  ఎదరగా  నిల్చొని  మంగళ వాయిద్యాలు  పలికిస్తున్నారు  శ్రావ్యంగా . గోపాలం  ప్రతీ  ఇంటి  దగ్గర  పల్లకీ  నిలుపుచేసి  ఉత్సవమూర్తులకి  భక్తులు  ఇచ్చిన  కానుకలు  స్వీకరించి  పాదుకలు  ఇస్తున్నాడు . దారి అంతా  విద్యుత్ దీపాల  అలంకరణ . ఆ వెలుగులో  ఉత్సవమూర్తుల  దర్శనం  అనిర్వచనీయంగా  ఉంది . అలా  సాగింది  గ్రామమంతా 
ఊరేగింపు .  

 కల్యాణం తిలకించేందుకు  పై  ఊర్ల  నుండి  వచ్చిన  బంధుమిత్రులు,  జనం,  శివాలయం చేరుకున్నారు.   ఆలయ మంటపంలో  బల్ల  వేశి  బల్ల మీద అలంకరించిన  సింహాసనంలో   ఉత్సవమూర్తులను  శోభాయమానంగా  అలంకరించి  ఉంచాడు  పూజారి  గోపాలం . కల్యాణం  చేయించటానికి  తణుకు నుండి  వచ్చిన  బ్రహ్మశ్రీ  సుందరరామం గారు  సంబారాలన్నీ  సరి చూసుకుంటున్నారు . కల్యాణం  తంతు  మొదలయ్యింది . వేదమంత్రాలతో  కల్యాణం  జరుగుతోంది . సన్నాయి మేళం  తాతబ్బాయి  బ్రహ్మ గారు  సూచన  చేసినప్పుడల్లా  సన్నాయి  పలికిస్తున్నాడు . సహచరులు  మృదంగం , మద్దెల    వాయిస్తున్నారు . 
ఒకవైపు  కళ్యాణ  మంత్రాలు  మరో వైపు  సన్నాయి  మేళతాళాలు . వీటితో  గుడి  ప్రాంగణం  మారుమ్రోగిపోతోంది . గర్భగుడిలో  స్వామివారు ,అమ్మవారు  అలంకృతులై  ఉన్నారు .  శుభఘడియలు  దగ్గర పడ్డాయి . " మాంగల్యం తంతునా ....." పూర్తి  అయింది . తలంబ్రాల  వేడుక మొదలయ్యింది . బ్రహ్మ గారు , పూజారి గోపాలం  ఈ  వేడుక  నిర్విహిస్తున్నారు . ఉత్సవమూర్తుల  మీద  పడుతున్న  తలంబ్రాలు  విద్యుత్  కాంతులలో  ముత్యాల వాన  కురుస్తున్నట్లుగా  ఉంది . స్వామివారు "చూశావా  దేవీ ! నా  వైభవం "  అని  గర్వంగా  చూశినట్లుగా ఉంది . అమ్మవారు  ఆ  చూపుకి  సిగ్గులమొగ్గ  అయి  మెడలో  తాళిబొట్టు  సవరించుకున్నట్లుగా  ఉంది  దృశ్యం . కన్నుల పండగగా ,కమనీయంగా  కళ్యాణ  ఘట్టం  ముగిసింది  . మంత్రంపుష్పం  అయిన  తర్వాత  తీర్థ ప్రసాదాలు  తీసుకొని  ఇంటి  దారి  పట్టారు  భక్తులు  అందరూ . 
                                                              ....  
 కళ్యాణ  ఉత్సవం  మూడవ రోజు . స్వామివారికి  మహాన్యాస ఏకాదశ రుద్రాభిషేకం ,లక్షపత్రి బిల్వార్చన . అందరూ  సమయానికి  రావాలని  ముందురోజే  చెప్పాడు గోపాలం . ధ్యానమ్ , సంకల్పం ,మహాన్యాసం , అయిన తర్వాత  ఏకాదశ రుద్రాభిషేకం  మొదలయింది . వేద పండితులు  రుద్ర  నమకమ్  పారాయణ చేస్తూ ఉండగా  గర్భగుడిలో  స్వామి వారికి  అభిషేకాలు  జరుగుతున్నాయి . 
ఓం  నమో  భగవతే రుద్రాయ ! 
నమస్తే  రుద్ర  మన్యవ  ఉతోత  ఇషవే  నమః 
నమస్తే  అస్తు  ధన్వనే  బాహుభ్యాముత  తే  నమః 
యా  త  ఇషుశ్శివతమా  శివం  బభూవ  తే  ....... 
వేదమంత్రాలు  శివాలయం  అంతటా  ప్రతిధ్వనిస్తున్నాయి . ఏకాదశ  రుద్రాభిషేకం  ముగిసిన  తర్వాత  లక్షపత్రి  బిల్వార్చన  పూర్తి  అయేసరికి  సాయింత్రం  నాలుగు  గంటలు  దాటిపోయింది . మంత్రపుష్పం తర్వాత  భక్తులందరికీ  తీర్థ ప్రసాదాలు ఇచ్చారు . తాతబ్బాయి  బృందం  మృదంగం  పై  పరమశివునికి  అత్యంత  ప్రీతికరమైన  లయ విన్యాసం  అద్భుతంగా  వినిపించారు . బిల్వార్చన  తర్వాత  పరమశివుని  అలంకరించాడు  గోపాలం  . 

మంటపంలో  ఉన్న కళ్యాణ మూర్తులను తెచ్చి  గర్భగుడి  లో  అమర్చాడు . బిల్వపత్రితో  అలంకరింపబడిన  శ్రీవిశ్వేశ్వరస్వామి  మనోహరంగా  కన్పిస్తున్నాడు . గర్భగుడి  అంతటా  మారేడు  దళ  పరిమళం . చాలా  ఆహ్లాదంగా  ఉంది  సుగంధ  ద్రవ్య  పత్రి  పరిమళాలతో  పరిసరం .  
                                                           ... 
శివాలయం  నుండి  వచ్చిన తర్వాత  అందరూ  సమావేశం  అయ్యారు  చంద్రుడు గారి ఇంట్లో .  మరల  చెప్పడం  మొదలుపెట్టాడు  చంద్రుడు గారి  అబ్బాయి . 
                                                           ... 
తర్వాత  కాలంలో  వేంకటాచలం  దంపతులకు  సంతాన  భాగ్యం  కలిగింది . అయదుగురు   కుమారులు  ఒక  కుమార్తె . కుమారులు  1. సీతారామస్వామి 2. కనకాచలం  3. వేంకట కృష్ణమ్మ  4 . రామచంద్రుడు  5. లక్ష్మీనరసింహం కుమార్తె  సావిత్రమ్మ .  సోదరులలో  జ్యేష్టులైన  సీతారామస్వామి గారు  తండ్రి గారి  వద్ద  వేదశాస్త్ర  పురాణాలు  అభ్యసించి  ధర్మశాస్త్ర వేత్తలుగా  పేరు  గడించారు . వీరి  బాటలోనే  ద్వితీయులైన  కనకాచలం గారు కూడా  సదాచార  సంపన్నులై  అన్నగారిని  అనుసరించే వారు .  వేంకట కృష్ణమ్మ గారు  దాన ధర్మాలు  చేస్తూ  జీవితాన్ని  సఫలం  చేసుకున్నారు .  ఇక  రామచంద్రుడు గారు  కర్షక చక్రవర్తి . వీరు   కుటుంబానికి  చెందిన  వేల  ఎకరములను  సేద్యము  చేయిస్తూ  పర్యవేక్షణ  చేసే వారు. ఆఖరి  కుమారులైన  లక్ష్మీ నరసింహం గారు  బ్రాహ్మణ కుటుంబాలకు  చెందిన బ్రహ్మచారులకు గాయత్రి ఉపదేశించేవారు . కుమార్తె  సావిత్రమ్మను వంటిమామిడికి  ఆరు మైళ్ళు  ఉత్తరంగా  ఉన్న  హంసవరం  గ్రామ  కాపురస్తులు జొన్నలగడ్డ  జోగిరాజు  గారికి  ఇచ్చి  వివాహం  జరిపించారు . 
కుమారులు  చేతికి  అంది  వచ్చిన తర్వాత  వేంకటాచలం  గారు  వారికి  భాద్యతలు  అప్పజెప్పి  విశ్రాంతి  తీసుకున్నారు . ఉమ్మడి  కుటుంబం . అన్నదమ్ములు  అందరూ  కలిసి  బహు  ధర్మ కార్యాలు  చేశారు . అప్పట్లో  కోన ప్రాంతమంతా  దట్టని  అడివి . చుట్టుపక్కల  పల్లెలకి  సరిఅయిన  దారి  ఉండేది  కాదు . బాటసారుల  అవసరార్థం  వీరు ఎన్నో  సత్రములు , చెరువులు  నిర్మించారు . బావులు  తవ్వించారు . ఆ  రోజుల్లో  వంటిమామిడి  అంటే  యర్రమిల్లి  వారి  స్వగృహమనీ  , హంసవరం  అంటే  జొన్నలగడ్డ  వారి  స్వగృహమనీ  ప్రచారంలో  ఉండేది . వీరి  కీర్తి ,  ప్రాభవం ,  పలుకుబడి  పరిసర  గ్రామాల్లో  కూడా  చెప్పుకొనేవారు . వంటిమామిడి లోని  యర్రమిల్లి వారు  ,  హంసవరం లోని  జొన్నలగడ్డ వారు ,  తొండంగి  వంగూరి వారు, తుని  వడ్డాది వారు  పిఠాపురం  సంస్థానం (జమిందారీ ) లోని  నియోగి  ప్రముఖులు.  
                                                            ... 
1854 వ  సంవత్సరం నుండీ  యర్రమిల్లి  వేంకటాచలం  గారు  ఆలయ  వ్యవస్థాపక  ధర్మకర్త గా  వ్యవహరించారు . ఆయన  తర్వాత  యర్రమిల్లి  కుటుంబ  సభ్యులలో  జీవించిఉన్న  పెద్దలు  అయినవారు  వంశపారంపర  ధర్మకర్తగా  వ్యవహరించి  సంప్రదాయ  ఒరవడిని  సాగించారు .  1854  సంవత్సరము  నుండి  శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ విశ్వేశ్వరస్వామి  వారి  ఆలయంలో  నిత్య దీప ,ధూప, నైవేద్య పూజలు, ప్రతి సంవత్సరం  మాఘమాసంలో  స్వామి వారి కల్యాణం , వసంత నవ రాత్రులు  ,శారద నవ రాత్రుల  కుంకుమ పూజలు , కార్తీక మాసంలో అభిషేకములు , మహా శివరాత్రి తదితర  పండగలలో  ఉత్సవములూ  నిరాటంకముగా  జరుగుతున్నాయి . పూర్వం  విశేష  పండుగల  సమయంలో  పురాణ పండితులు  సోదరులు  అయిన  యర్రమిల్లి బాలకృష్ణమూర్తిగారు ,వాసుదేవుడుగారు  మరియు  మల్లపరాజుగారు  పురాణ ప్రవచనాలు  చెప్పేవారు . ఈ  ప్రవచనాలు  ప్రజలని  విశేషంగా  ఆకర్షించేవి . 
                                                           ... 
ఆలయ అభివృద్ధి  మూడవ తరం వంశీయుల  కాలంలో (1942-1944 ) జరిగింది . ఆ తరానికి  చెందిన  యర్రమిల్లి సుబ్బారాయుడు గారు  మిక్కిలి  శ్రమకోర్చి  ఆలయ  మంటపం ,ఆలయ శిఖరం ,తూర్పున ముఖద్వారం  నిర్మించారు . ద్రవ్య  లోటు  వలన  తూర్పున  గాలి గోపురం  నిర్మించుట  జరగలేదు . ఇప్పటికీ  అలాగే ఉంది . ఆ రోజుల్లోనే  గర్భగుడి  ఇరువైపులా  ఉప ఆలయాలు  నిర్మించబడ్డాయి . ఉత్తరం వైపు  నిర్మింపబడ్డ  ఉప ఆలయంలో  శ్రీచక్రం పైన  అమ్మవారిని  ప్రతిష్ట  చేయాలన్న  పెద్దల  కోరిక  ఫలించలేదు .  ధ్వజస్తంభం 1965 వ  సంవత్సరములో  మా తండ్రి గారు  యర్రమిల్లి రామచంద్రరావు (చంద్రుడు)గారి ఆధ్వర్యంలో  యర్రమిల్లి ప్రకాశరావు గారి   పర్యవేక్షణ లో  పునః ప్రతిష్ట  కావించబడింది . ఆ  సమయం లోనే  ఆలయ ప్రహారీ   నిర్మాణం  జరిగింది . దక్షిణం గా ఉన్న  ఉప ఆలయంలో  యర్రమిల్లి వారి ఆడపడుచు (సూర్యకాంతమ్మ -మూడవ తరం ) భర్త  మాగాపు రామచంద్రరావు గారు  మరియు  వారి  కుటుంబ సభ్యులు చే  1972 వ సంవత్సరంలో  సుబ్రహ్మణ్య   ప్రతిష్ట  జరిగినది . 1854 వ సంవత్సరం నుండి  2002 వ సంవత్సరం వరకు  యర్రమిల్లి  వంశస్తులు  వంశపారంపర  ధర్మకర్త గా  వ్యవహరించడం  జరిగింది . ఆ తర్వాత  ఆలయ  నిర్వహణ  ప్రభుత్వం వారి  ఎండోమెంట్ శాఖ  ఆధీనంలోకి  వెళిపోయింది . 
(ఇంకా ఉంది . తరువాయి త్వరలో ప్రచురణ అయ్యే చివరి భాగం లో చదవండి .)
______________________________________________________________________________________________________

శ్రీ వేంకటాచల వైభవం . 

                       పంచమ భాగం-05. 

జరిగిన కధ :మాఘమాసంలో వంటిమామిడి అగ్రహారంలో జరిగే శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ విశ్వేశ్వరస్వామి వారల కళ్యాణ ఉత్సవాలకి వచ్చిన బంధుమిత్రులకు ,వంశ  కూటస్థులు యర్రమిల్లి వేంకటాచలం గారి గురించీ ,మరియు శివాలయ చరిత్ర గురించీ చెప్పటం ప్రారంభిస్తాడు చంద్రుడి గారి అబ్బాయి . పాశర్లపూడి లంకలో తమకు ఉన్న వ్యవసాయ భూమి సర్కారు వారు సేకరించడంతో ,పరిహారం క్రింద వచ్చిన సొమ్ముతో కాశీ యాత్రకని బయలుదేరుతారు వేంకటాచలం  దంపతులు . దారిలో పిఠాపురం సంస్థానంలోని సముద్రతీర  గ్రామంలో మజిలీ చేస్తారు . మహారాజా వారి విజ్ఞప్తి మేరకు వారి దివాణంలో తలపెట్టిన వేదసభకు ముఖ్య అతిథిగా  ఆహ్వానం స్వీకరిస్తారు వేంకటాచలం గారు .  ..... ఇక చదవండి . 

వేదసభ  ముందు  రోజు సాయంకాలం  వేంకటాచలం గారిని పిఠాపురం తీసుకొని  వచ్చి  బస ఏర్పాటు చేసారు  దివాను గారు . మర్నాడు  ఉదయమే  వచ్చి తీసుకొని  వెళ్తానని  వేంకటాచలం గారి నుండి  శెలవు  తీసుకొని  వెళ్ళిన దివాను గారికి  ఆ  రాత్రి నిద్ర  కరువైంది . వేద పండితులు  వేంకటాచలం గారు బస లో ఏమైనా  అసౌకర్యానికి  గురి అయ్యారేమో  అన్న ఆందోళనతో  ఉదయాన్నే  చీకటి  తెరలు  తొలగిపోగానే  బసకి బయలుదేరి  వెళ్ళారు  దివాను గారు .   బస సింహద్వారం  దగ్గరగా  వేసి ఉంది . లోపలి గది  తలుపులు  తెరిచి ఉన్నాయి . ఆ  గది తర్వాత ఉన్న  మండువా తలుపులు  తెరిచి  ఉన్నాయి . మండువా  తర్వాత  గది  తలుపులు  జార్లా  వేసి  ఉన్నాయి . జార్లా  వేసి  ఉన్న తలుపులు  తెరిచి  లోపలికి   వెళ్ళారు  దివాను గారు . నుయ్యి(బావి) కనిపించింది . ముందుకు వెళ్ళిన  దివాను గారికి  అక్కడ  అద్భుత దృశ్యం  కనిపించింది . వేంకటాచలం గారు  పద్మాసనంలో  ఆసీనులయి ఉన్నారు . ఆయన  కంచు కంఠం  నుండి  స్వరంతో  లయబద్ధంగా  వేదమంత్రాలు  జాలు  వారుతున్నాయి . నూతి  లోని  గంగ  పైకి  ఎగజిమ్మి  వేంకటాచలం గారి  శిరుస్సు మీద  పడుతోంది . వేంకటాచలం గారు  ఆగకుండా  వేదమంత్రాలు చదువుతున్నారు . గంగ  వెంకటాచలం గారికి  జలాభిషేకం  చేస్తోంది . ఇది  చూశిన  దివాను గారు  భయపడిపోయారు . కలా ! నిజమా! అని  కళ్ళు  నులుముకొని  చూశారు .  అదే  దృశ్యం . ఈయన  సామాన్యుడు    కాదు , దైవాంశ సంభూతుడు . మహారాజా వారికి  ఈ విషయం  చెప్పాలి  అని  దివాణం కేసి  పరుగు  తీశారు  దివాను . దివాను వారి  ద్వారా  విషయం  తెలుసుకొన్న  రాజా వారు  ఈ  వింత  తను  కూడా  చూడాలన్న  కుతూహలంతో  ఉన్న పళంగా  బయలుదేరారు  . రాజా వారు  కాలినడకన  రాచవీధిలో  వెళ్ళటం  చూసిన  ప్రజలు  "ఏదో  విశేషమైనదే " అని రాజా వారి  వెంట  వెళ్ళారు . రాజా వారు  బస  చేరేసరికి  స్నానం  ముగించి  తుండుతో  శరీరం  తుడుచుకుంటున్న  వేంకటాచలం గారు  కనిపించారు . అద్భుతం  చూసే  భాగ్యం  రాజా వారికి  కలగలేదు .  

                                                                       ... 

వేదసభ  ప్రారంభం అయింది . ఘనాపాఠీలు , వేద పండితులూ , ఇతర ప్రాంతాలనుండి  వచ్చిన  ఆహ్వానితులతో  సభ  కిక్కిరిసిపోయింది . వేంకటాచలం గారి  ఆధ్వర్యంలో  ఆ నాటి  సభ  వైభోవపేతంగా  జరిగింది . సభలో  పాల్గొన్న పండితులందరూ  వెంకటాచలం గారి  వేద పరిజ్ఞానానికి  అచ్చెరువు పొంది  ముగ్ధులయ్యారు . రాజ  సత్కారాలు  ముగిసాయి . వేంకటాచలం గారు సభికులు అందరికీ  నమస్కరించి   మంగళశాసనములు  చేశారు . ఇక  శెలవు  అన్నట్లుగా  మహారాజా  వారి కేశి  చూశారు . రాజా వారు  వేంకటాచలం గారిని  ఉద్దేశించి  "తమరి లాటి  వేదమూర్తులు  మా ప్రాంతంలో ఉంటే  అంతకన్నా  భాగ్యం  లేదు  మాకు . మా సంస్థానంలో మీకు  నచ్చిన  చోట  శాశ్విత  నివాసం  ఏర్పాటు  చేస్తాము . కాదనకండి . మీ  విద్య అందరికీ  నేర్పండి .  వేదాల్ని  ప్రాచుర్యం చేయండి . ఇది  మా  అందరి  ప్రార్థన . మన్నించండి ." అన్నారు . ఆ తర్వాత రాజా వారు  వేంకటాచలం గారిని  స్వయంగా  పల్లకీ లో  మజిలీ  చేశిన  ప్రదేశానికి  తీసుకు రావటం  జరిగింది . రాజా వారు  ముందుగా పల్లకీ  దిగి  గౌరవ మర్యాదలతో  వేంకటాచలం గారిని దింపి  మామిడిచెట్టు  వద్దకు   తీసుకొని  వచ్చారు . అలా  తీసుకొని  వచ్చిన  వేంకటాచలం గారిని  తూర్పు  అభిముఖంగా  నిలబడి  చూడమని  "పంతులుగారూ! మీకు  ఎంత వరకూ  కనిపిస్తోంది " అన్నారు  రాజా వారు . ఫలానా  వరకూ  కన్పిస్తోంది  అన్నారు  వేంకటాచలం  . రాజా వారి  చర్య  ఏమిటో  తెలియక . ఈ  ప్రక్రియ  తతిమ్మా దిక్కుల  వైపు కూడా  జరిగిన  తర్వాత  యిలా  ప్రకటించారు  రాజా వారు . 

"ఈ  నాలుగు  దిక్కులా  మీకు  కన్పించిన  భూమి  ,పుట్రా  ఈ  క్షణం  నుండీ  మీకు  ఈనాం  మరియు  జిరాయితీగా పూర్తి  హక్కులతో  అనుభవించే  అధికారం  కలుగ చేస్తున్నాము . దివాను గారు  పట్టాలు తయారు చేశి  మీకు  అందిస్తారు . ఇక నుంచి  మీరు  మా ప్రాంతవాసి . వేదం నేర్పండి . వేదాన్ని ప్రచారం చేయండి . "  వేంకటాచలం గారు  ఊహించని  మలుపు  ఇది . 

"మరి  నా  కాశీ  ప్రయాణం " అన్నారు  వేంకటాచలం . 

"పల్లకీ  లో  నే  పంపిస్తాగా " అన్నారు  రాజా వారు  శెలవు  తీసుకుంటూ . 

                                                                      ... 

వెంకటాచలం గారు  మజిలీ  చేశిన  ప్రాంతమే  వంటిమామిడి . పాసర్లపూడి లంకలో  కొద్దిపాటిగా  ఉన్న  భూమిని  కోల్పోయిన  వేంకటాచలం గారు  వేల  ఎకరాల  భూస్వామి  అయిపోయారు  ఆకస్మాత్  గా . 

"అంతా  ఈశ్వరేచ్చ " అనుకున్నారు  వేంకటాచల  దంపతులు . 

                                                                   ... 

ఆలా  వంటిమామిడిలో  స్థిరపడిన  వేంకటాచలం గారు  వంటిమామిడి  యర్రమిల్లి  వంశ  మూల  పురుషులు . వేల  ఎకరాల  భూస్వామి . కుటీరం  లాంటి  విశాలమైన  నివాసం  నిర్మించుకొని , గృహ ధర్మమును  పాటిస్తూ , నిత్య  అగ్నిహోత్రం   నిష్ఠగా  ఆచరిస్తూ , పంచాయతనం  పాటిస్తూ  జీవనం  సాగిస్తున్న  కాలం  అది . 

                                                                     ... 

"పంచాయతనం  అంటే  ఏమిటి ?  తాతగారూ ! " అని అడిగాడు  విప్పగుంట పద్మావతి  కొడుకు  సాయి విష్ణు  చంద్రుడుగారి అబ్బాయిని . 

"పంచాయతనం  అంటే  భగవంతుని  ఆరాధించేందుకు  గృహస్తు  పాటించే  అయిదుగురు  దేవతలకు  అర్చన . సంధ్యావందనం ,దేవతార్చన ,పితృ తర్పణం ,బ్రహ్మయజ్ఞం   మరియు  హోమం  వీటిని  పంచాయతనం అంటారు . ఈ  విధానంలో  సూర్యుడు ,పార్వతీదేవి ,విష్ణువు ,విఘ్నేశ్వరుడు ,మహేశ్వరుడు  అను  దేవతలను  అర్చన  చేస్తారు . పూర్వకాలంలో  బ్రాహ్మణుల  గృహాలలో యజమాని   ఈ  రీతిగా  నిత్య దేవతార్చన  చేసే  సంప్రదాయం  ఉండేది"  అని  సందేహ నివృత్తి  చేశాడు  చంద్రుడు గారి  అబ్బాయి . 

                                                         ... 

యర్రమిల్లి వారి  ఆరాధ్య దైవం  పరమశివుడు . ఇలవేల్పు  శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ దేవి .

 అభిమాన దైవం శ్రీ రామచంద్రుడు . 
నిష్ఠ గా  ఆదిత్యం ,అంబికం ,విష్ణుం ,గణనాధం ,మహేశ్వరం  అను  న్యాయమున  పంచాయతనం , దేవతార్చన  చేస్తూ  కాలం  గడుపుతున్న  వేంకటాచలం గారికి  ఒకనాడు  నిద్రలో  ఆందోళనకు  గురి చేసే  కల  వచ్చింది . 
మూడవ ఝాము  రాత్రి . స్వప్నంలో  వేంకటాచలం గారికి  పరమశివుడు  దర్శనం  ఇచ్చి  నేను  ఇక్కడే  స్వయంభుగా  వెలిసి  ఉన్నాను  అని  అనిపించింది . నిద్ర  చెదిరిపోయింది . శరీరమంతా  చెమటలు  పట్టేశాయి . వంటిమీద  ఉన్న  ఉత్తరీయం,ధోవతి  తడిసి ముద్ద  అయిపోయాయి . మనసంతా  అలజడి . ఆ అలజడికి  మరి నిద్ర రాలేదు . ప్రక్కనే  నెల మీద  చాప పరచుకొని  తలక్రింద చేయి  పెట్టుకొని  భార్య  అమాయకంగా  నిద్రిస్తోంది . మనసులోని  అలజడి  తట్టుకోవడం  వేంకటాచలం గారికి  సాధ్యం  కాలేదు . లేచి  నూతి దగ్గర  స్నానం  చేసి వచ్చి  దర్భాసనం  వేసుకొని  శివస్త్రోత్రం  వల్లె   వేసుకున్నారు . ఈ  సందడికి  భార్య  లేచింది . వెంకటాచలం గారిలో  ప్రస్ఫుటంగా  కనిపిస్తున్న  ఆందోళన , అలజడి  గ్రహించింది . " ఏమి జరింగింది? "  అని అడిగింది  భర్తని . స్త్రోత్రం ముగించాక  విషయం  చెప్పారు  వెంకటాచలం గారు . "భగవంతుని  లీలలు  ఎవరికీ  అర్థం  కావు " అంది భార్య  వేంకటాచలం గారితో .  " నిస్సందేహంగా " అన్నారు వేంకటాచలం . ప్రతిరోజూ  వేంకటాచలం గారికి  అటువంటి  కలలు  వస్తూనే  ఉన్నాయి . ఒకనాడు  నిద్రలో  " ఎక్కడని  వెతకను  స్వామీ  మీ  ఉనికిని " అని  ప్రశ్నించారు  వేంకటాచలం   శంకరుని . ఇక్కడకు  ఆమడ దూరంలో  సముద్రతీరానికి  దగ్గరలో  తూర్పు అభిముఖంగా ఉన్నాను .  అతి  ఎత్తయిన  ఇసుక మేటలు  బ్రహ్మజెముడు  పొదల  క్రింద ఉన్నాను  అన్న  సూచన లభించింది  వెంకటాచలం గారికి  శంకరుని  వద్దనుండి . 
ఉదయాన్నే  దేవతార్చన  ముగించుకొని  స్వామి  అన్వేషణకై  బయలు  దేరారు  వేంకటాచలం గారు.  తూర్పుగా  కొంత  దూరం  వెళ్ళగా  కలలో  స్వామి  సూచించిన  ప్రదేశం  కనపడింది . చుట్టూ  పరికించి  చూశారు  వేంకటాచలం. పశువుల కాపరులు  గొర్రెలు , మేకలు  మేపుకుంటున్నారు . వేంకటాచలం గారిని  చూశి  "దండాలు  దివాణం . ఎందుకు  ఇలా  వచ్చారు  దివాణం " అన్నారు . వేంకటాచలం గారు  విషయం  చెప్పగా  "అవును  బాబయ్యా ! ఈ  ప్రదేశంలో  ఏదో  విశేషం  ఉంది. గొర్రెలు ,మేకలు ,పశువులు  ఇక్కడికి  రాగానే  మేత   మేయక  నిలిచి  పోతాయి . ఆకాశం వేపు  చూస్తాయి . ఇక్కడకు  వచ్చేసరికి  మాకు కూడా  వింత  అనుభూతి  కలుగుతుంది . నేల   నుండి  వింత  శబ్దాలు  వస్తాయి  దివాణం " అన్నారు  పశువుల  కాపరులు . అది  విన్న  వేంకటాచలం గారు  పరమశివుడు  సూచించిన  ప్రదేశం  ఇదే  అన్న  నిర్ధారణకు  వచ్చి  ప్రజల  సాయంతో  బ్రహ్మజెముడు , ఇసక  మేటలు  తవ్వించటం  ప్రారంభించారు . నాలుగు  రోజులు  తవ్విన మీదట  చిన్న పాడుపడిన  గుడి  కనిపించింది . గుడి  లోపల  అద్భతమైన  శివలింగం  దర్సనమిచ్చింది . వేంకటాచలం గారి  కళ్ళు  వర్షించాయి  శివలింగం  చూడగానే .  ఆ  కంటి  తడిలో  త్రినేత్రుడు  ఇంకా  మనోహరంగా  కనిపించాడు . వేంకటాచలం గారి  ఆనందోత్సాహాలకి  అంతు  పట్ట లేదు . ఆయనే  శ్రీ విశ్వేశ్వర స్వామి వారు . 
ఇది  జరిగిన  కొద్ది రోజులకి  వేంకటాచలం గారికి  ఇంకొక  స్వప్న సూచన  జరిగింది . సముద్రగర్భం  నుండి  అమ్మవారి  శిలావిగ్రహం ,ధ్వజస్తంభము   ఒడ్డుకు  చేరుతాయని . ఆ  విధంగానే  అమ్మవారి  ఏకశిలావిగ్రహం ,ఏకాదారు  ధ్వజస్థంభము  ఒడ్డుకు  చేరుకున్నాయి . ఈశ్వర  ప్రాసాదితమైన  వాటిని  బండి మీద  జోడు ఎడ్లతో  లాగించి  గుడి  ప్రాంగణం  చేర్చారు  వేంకటాచలం . తర్వాత  ఆ  మూర్తులను  ఆగమశాస్త్ర  ప్రకారం  ప్రతిష్ట  చేశారు . గుడి  బాగా  చిన్నది  అగుటచే  గర్భగుడిలో  స్వామి  వారి  ప్రక్కనే  అమ్మవారిని  ప్రతిష్టించటం  జరిగింది .  పద్మపీఠం  మీద  నిలుచొని  ఉన్న  భంగిమలో  అమ్మవారు . యర్రమిల్లి వారి  ఇలవేల్పు . శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ దేవి . ఆ  సమయంలోనే  ఆలయ  జీర్ణోద్ధరణ జరిగింది.  ఆలయంలో  నిత్య ధూప ,నైవేద్య సేవలు  ప్రారంభించబడ్డాయి  వేంకటాచలం గారి  ఆధ్వర్యంలో . ఇది  జరిగినది  1854  వ  సంవత్సరంలో . 
(ఇంకా  ఉంది . తరువాయి  షష్టమ  భాగం లో చదవండి . )  

    

                                                                                                   

శ్రీ వేంకటాచల వైభవం .

                    చతుర్థ భాగం -04

జరిగిన కధ : వంటిమామిడి  అగ్రహారంకి చెందిన  యర్రమిల్లి వంశస్తుల మూల పురుషులు వేంకటాచలం గారి  స్వస్థలం కోనసీమ ప్రాంతంలోని  పాశర్లపూడి లంక . మాఘమాసంలో వంటిమామిడిలో జరిగే దేవుని కళ్యాణానికి వచ్చిన బంధు మిత్రులకు వెంకటాచలంగారి గురించీ, శివాలయ చరిత్ర గురించీ వారి కోరిక   మేరకు చెప్పడం  మొదలెడతాడు చంద్రుడుగారి అబ్బాయి.  వేంకటాచలంగారు ఇంట్లో క్రతువు కార్యక్రమం ముగించి  విశ్రాంతి  తీసుకుంటూ ఉండగా వారికి  చెందిన  భూమి సర్కారు వారు గోదావరి  మీద  ఆనకట్ట  నిర్మాణానికి అవసరమై స్వాధీన  పరచుకున్నట్లుగా తాఖీదు అందుతుంది . 

వంటిమామిడి అగ్రహారంలో శివాలయంలోని దేవుని కళ్యాణ ఉత్సవాలు ప్రారంభం అవుతాయి . మొదటిరోజు అమ్మవారి కి  లక్ష కుంకుమార్చన దిగ్విజయంగా ముగుస్తుంది .

ఆ తర్వాత ........ ఇక చదవండి . 

 

                                                               శివాలయంలోకుంకుమ పూజ ముగిశాక  ఇంటికి  చేరుకున్న బంధుమిత్రులందరూ మరల సమావేశమయ్యారు . చంద్రుడుగారి అబ్బాయి తరువాయి  పరిణామాలు చెప్పడం  ప్రారంభించాడు. 
పరిహారం క్రింద సర్కారు వారు  ఇచ్చిన  సొమ్ములు  కేసి   నిర్వికారంగా  చూశారు  వేంకటాచలం . శ్రీ  వేంకటాచలం  దంపతులకి  చాలా రోజుల నుండీ  కాశీ  క్షేత్రం వెళ్లి  శ్రీ అన్నపూర్ణా విశ్వేశ్వర స్వామి వారల  దర్శనం  చేసుకుందామన్న కోరిక ఉండేది . అయితే అది ఇంతవరకూ సాధ్యపడలేదు . పాశర్లపూడి లంకలో సెంటు భూమి కూడా మిగల్చకుండా సర్కారు వారు తీసుకున్నారు . అప్పటికి  వేంకటాచలం  దంపతులకు సంతానం  కలగ లేదు.  
ఇక్కడ  ఉండి    చేసేదేముంది? ఇప్పుడు   చేతిలో రొక్కం  ఉంది . కాశీ  యాత్రకు సుముహూర్తం నిర్ణయించుకొని  దాయాదుల నుండి  శెలవు  తీసుకొని  బయలు దేరారు దంపతులు . ఆ రోజుల్లో  కాశీ  యాత్ర  అంటే  మాటలు కాదు . ఎంతో  శ్రమతో కూడిన  కాలినడక   ప్రయాణం . తీరం వెంబడి  బాట . 
పాశర్లపూడిలో  మొదలైన యాత్ర  మజిలీలు  చేసుకుంటూ  గోదావరి జిల్లా  కోనప్రాంతం లో 
సముద్రతీర గ్రామం  చేరుకుంది . డస్సి పోయిన  వేంకటాచలం  దంపతులు  ఆ గ్రామం మొగలో మజిలీ  చేద్దామని ఆగటం జరిగింది . గ్రామ కంఠం  మొగలో ఒక్కటే  ఒక్క మామిడి వృక్షం . మామిడిచెట్టు  కొమ్మలు  విశాలంగా విస్తరించి  చల్లటి నీడ పరుస్తున్నాయి . దరి దాపుల్లో తాడి చెట్లు మినహా ఏ  విధమైన జాతి వృక్షాలు లేవు . సముద్రతీరం అవటం వల్ల  చుట్టూ  ఎత్తయిన  ఇసుక  దిబ్బలు . తెల్లటి ఇసుక  రేణువులు ఎండలో వజ్రపు తునకల్లా  తళుక్కుమంటున్నాయి   . జలనిధి  నుండి తీరానికి కొట్టుకొని వచ్చిన  అబ్రకం చిప్పలు  మెరుపు తీగల్లా  మెరుస్తున్నాయి  సూర్య కిరణాలు  పడి . 
"ఇక్కడే మన మజిలీ బస " అని ధర్మపత్నికి సూచించి  మామిడిచెట్టు నీడలో  కూడా తీసుకుని వచ్చిన సరంజామా అంతా  సర్దుకున్నారు  వేంకటాచలం . ఎన్నాళ్ళు ఇక్కడ మన మజిలీ అన్నట్లు ప్రశ్నార్ధకంగా  చూసింది  భార్య .  "మండలం రోజులు" అని జవాబిచ్చారు  వేంకటాచలం . ఆ  ప్రాంతమంతా పిఠాపురం  మహారాజా  వారి సంస్థానమునకు  చెందినది .  పిఠాపురం  మహారాజా వారు  చక్కటి పరిపాలనా దక్షత  గల ప్రభువు . సంస్థానంలోని  ప్రజల  పట్ల  ధర్మనిబద్ధతతో  పరిపాలన చేసేవారు .  వేద పురాణాల  యందు మిక్కిలి ఆసక్తి . మహారాజా వారు తన ఏలుబడిలో  ఎట్టి   అక్రమము గాని,  అన్యాయము గాని  సహించేవారు  కాదు . లెక్కలేనన్ని   ధర్మకార్యాలు   చేశారు .  అట్టి ప్రభువు పాలనలో  ఆ ప్రాంతమంతా  సుభిక్షంగా  ఉండేది . ప్రజలు హాయిగా  జీవిస్తూ ఉండేవారు .  
గ్రీష్మఋతువు . సూర్యభగవానుడు  ఉదయాన్నే  తన  ప్రతాపాన్ని చూపిస్తున్నాడు . ప్రాతఃకాలముననే  ఈశాన్య దిశగా ఉన్న చెర్వు లోని  నిర్మల  జలములొ  స్నానమాచరించి  నిత్య పూజా కార్యక్రమానికి  సిద్ధమయ్యారు  వేంకటాచలం గారు . ఆయన భార్య మడి  వంట  ప్రారంభించటానికి   ఉద్యుక్తురాలు అయింది .  నిత్య పూజా కార్యక్రమం లో నిమగ్నం  అయిపోయారు  వేంకటాచలం .  ఆయన దృష్టి ,ధ్యాస  దేవతార్చన  మీద  తప్ప  పరిసరాల మీద  లేదు . వంట  చేసుకుంటున్న  వెంకటాచలం గారి  భార్య  దబ్బున  ఫై   నుండి  ఏదో  క్రింద  పడిన  శబ్దానికి  వెనక్కి  తిరిగి  చూసింది . నేల  మీద  బంగారు  రంగులో  అతి  పెద్ద  మామిడిపండు . ఆమె  అంత  పెద్ద మామిడిపండు  మునుపెన్నడూ  చూశిఉండలేదు . "ఏమండీ ! చూశారా ! ఎంత  పెద్ద  మామిడిపండో ! " అంది  భర్తను  ఉద్దేశించి . ధ్యానంలో  ఉన్న  వేంకటాచలం గారు  " ముక్కలు  చేశి  భోజనంలో  వడ్డించు ." అన్నారు . వెంకటాచలం గారి  పూజ  ధ్యానం  ముగిసేసరికి  అపరాహ్నం   దాటింది . భోజనాల  వేళ  అయింది . భోజనాలు  చేశారు  దంపతులిద్దరూ .  ఇదంతా  దూరంగా  ఇసుక  దిబ్బ మీద  కూర్చొని  చుట్ట  కాల్చుకుంటున్న  బొట్టా  పోలీసు  కంట పడింది .  బ్రహ్మ  తేజస్సుతో  ప్రకాశిస్తున్న  వేంకటాచలం గారిని  అడగటానికి ధైర్యం  చాల  లేదు . దివాను గారు  వచ్చినప్పుడు   విషయం  చెబుదాంలే  అని ఊరుకున్నాడు .  నాలుగు  రోజులు పోయాక  పిఠాపురం  రాజా వారి  దివాను గారు  సంస్థానంలోని  క్షేత్ర  పరిశీలనకు  రావటం  జరిగింది . దివాను గారిని  దూరం  నుండి  చూశిన  బొట్టా  పోలీసు  " దండాలు  బాబయ్యా " అన్నాడు . తప్పు  జరిగిపోయింది  బాబయ్యా  అన్నాడు మళ్ళీ  వెంటనే . అది  విన్న  దివాను గారు  కంగారు  పడ్డారు . ఏమి  జరిగింది  అన్నారు  దివాను . మన  గ్రామ కంఠం  మొగలో  ఉన్న మామిడిచెట్టు  చాలా  విశేషమైనది  కదూ ! బాబయ్యా  అన్నాడు  బొట్టా  పోలీసు . 
అవును అన్నారు దివాను .  దానికి  ఏడాదికి  రెండే  పళ్ళు  కాస్తాయి  కదా అయ్యా ! . అవును.   దానికి  కాపలాదారుడిగా  నన్ను నియమించారు  కదా  బాబయ్యా ! . అవును . వాటిని  కావిట్లో  గంపల కెత్తుకొని  రాజా వారి  దివాణం లో నేను  అప్పచెప్పాలి  కదా  బాబయ్యా ! . అవును . విషయం చెప్పరా! నసకక  అన్నారు దివాను గారు విసుగెత్తి . తప్పు జరిగిపోయింది  బాబయ్యా ! అన్నాడు మళ్ళీ  బొట్టా  పోలీసు .  ఆ  చెట్టు  క్రింద  జపం  చేసుకుంటున్న  బ్రాహ్మల్ని  చూశారు  కదా . వారు ఆరగించేసారండి  అని  అసలు  విషయం  చెప్పాడు  బొట్టా  పోలీసు  దివాను గారికి . బొట్టా  పోలీసు  చెప్పిన  విషయం  మొదట  దివాను గారికి  అర్థం  కాలేదు . అర్థం  అయిన  తర్వాత  దివాను గారి  గుండెలు  జారి  పోయాయి  . రాజా వారికి ఆ  మామిడి పండ్లంటే  ప్రీతి . రాజా వారు  పండ్ల  గురించి  అడిగితే  ఏమి  సమాధానం చెప్పాలి? అని  ఆందోళనలో పడిపోయారు  దివాను గారు. విషయం అడిగి తెలుసుకుందామని  వేంకటాచలం  గారిని  ప్రశ్నించారు  దివాను గారు . 
"కాశీ  యాత్రకు వెళుతూ  దారిలో  మజిలీ  చేసిన  బ్రాహ్మడు  భుజించాడని  చెప్పండి  రాజా వారితో " అని గంభీరంగా  జవాబిచ్చారు  వేంకటాచలం  .  ఆయన  తేజస్సు  ఆజానుబాహువు లాంటి  విగ్రహం  చూసిన  దివాను గారికి  మరింత  వివరం  అడగటానికి  ధైర్యం  చాలలేదు.
దివానుగారు  అనుకున్నంతా అయింది . మామిడిపండ్లు  దివాణం  ఇంకా ఎందుకు  చేరలేదని  రాజా వారు  అడిగారు  దివాను గారిని . జరిగిన  విషయం  చెప్పగానే "ఎంత  పొగరు ! ఆ  బ్రాహ్మణునికి . నేనే  స్వయంగా ప్రశ్నిస్తాను . సవారీకి  పల్లకీ  సిద్ధం  చేయండి " అని  అజ్ఞాపించారు  రాజా వారు . మర్నాడు  ఉదయం  దివాను గారితో కలిశి  గమ్యస్థానం  చేరుకున్నారు  రాజా వారు . అక్కడి  దృశ్యం  చూసిన  రాజా వారి  నోట  మాట  రాలేదు . ఇదీ  ఆ  దృశ్యం .   
మామిడిచెట్టు  క్రింద   తూర్పు అభిముఖంగా  ఆశీనులయి  ఉన్నారు  వేంకటాచలం గారు . భార్య  ఆయన   వామ  హస్తం  వైపున  ధ్యాన  ముద్రలో  కూర్చొని  ఉంది  . వెంకటాచలం గారి  కంఠం  నుండి  గంభీరంగా .... 
"రుద్రం ,నమకం ,చమకం"  వేద  మంత్రాలు  అనర్గళంగా  ఉచ్చరించబడుతున్నాయి . సాక్షాత్తూ  పరమశివుడే  పారాయణం  చేస్తున్నట్లు  అనుభూతి .  చుట్టుప్రక్కల  పొలాల్లో  ఆలమందలు  వేంకటాచలం గారి  దరి  చేరి   మోరలు  పైకి  ఎత్తి  ఆకాశం  వైపు   చూస్తున్నాయి . పక్షులు  కిలకిలారావాలు  మాని  నిశ్చలంగా  చెట్ల  మీద  నిలబడిపోయాయి . గాలి  స్థంభించిపోయింది . సముద్రపు  హోరు  ఆగిపోయింది . వేంకటాచలం గారి  నోటివెంట  వెలువడుతున్న వేదమంత్రాలు   నలుదిక్కులా వెళ్లి   ప్రతిధ్వనిస్తున్నాయి . ప్రకృతి  నిలిచిపోయింది . అలా  ఎంత  కాలం  గడిచిపోయిందో  తెలియలేదు . కాస్సేపటికి  వేద మంత్రోచ్చారణ   ముగిసింది . ప్రకృతి  గాడిలో  పడిపోయింది . 
ఈ  దృశ్యం  చూశిన   రాజా వారు  తన్మయత్వంతో  పల్లకీ  దిగి  వేంకటాచలం గారి  వద్దకు  వచ్చి ... 
"మహానుభావులు . 
 వేద బ్రహ్మ  . 
 దైవ స్వరూపులు  "  అని  కొనియాడుతూ  గౌరవంగా అభివందనలు  తెలిపారు  . వేంకటాచలం గారితో  కాస్సేపు  ముచ్చటించిన  రాజా వారికి  వేంకటాచలం గారి  కాశీ  యాత్ర  విషయం  తెలిసింది . మీ  వంటి  వేద పండితులు  కాలి నడకన  కాశీ యాత్ర  ఏమిటి ? మిమ్మల్ని  పల్లకీ  లో  పంపించి  కాశీ  క్షేత్ర  దర్శనం  చేయిస్తాను అన్నారు రాజా వారు . రెండు రోజుల్లో మా  దివాణం లో సంస్థానం  తరపున  వేదపరిషత్తు  జరగబోతోంది . తమరు  ఆ  సభకు  ముఖ్య అతిథిగా  వ్యవహరించి  జయప్రదం  చేయమని  అర్థిస్తున్నాను . నా  అభ్యర్ధన  కాదనకండి  అన్నారు  రాజా వారు  వేంకటాచలం గారితో . రాజా వారి   కోరిక   అంగీకరించేందుకు  వేంకటాచలం గారు  సుముఖంగా  లేరు.   కాశీ  యాత్ర   జాప్యం  అవుతుంది అన్న భావనతో . భార్య  వైపు  చూసారు "ఏమంటావు " అన్నట్లుగా . ఆవిడ "అంగీకరించండి " అన్నట్లుగా  కళ్ళతో  సూచించింది . " సరే "  అన్నారు  వేంకటాచలం . రాజా వారు  సంతోషించి  "పంతులుగారిని  కూడా  ఉండి  పల్లకీ లో  పిఠాపురం  తీసుకొని  రండి " అని దివాను గారికి  ఆజ్ఞ  జారీ  చేసి  తిరుగు  ప్రయాణమయ్యారు . 
                                                                      ... 
పోలీసు సుబ్బారావు గారి  శ్రీను  :అందుకా ! మన  ఊరి  పేరు  వంటిమామిడి  చిన్నాన్నా ! " అన్నాడు  మధ్యలో  కలుగచేసుకొని .  "అవునురా ! " అని జవాబిచ్చాడు  చంద్రుడు గారి  అబ్బాయి . 
                                                                       ... 
(ఇంకా ఉంది .  పంచమ భాగం  కోసం  వచ్చే వేచి  చూడండి .)  




                                 

x